De 'Mart' komt er weer aan

Volgens de overleveringen is de Valkenburgse Paardenmarkt de oudste van ons land. Het zal de 1073^e worden die op 13 september weer in hartje dorp zal worden gehouden.

Door Piet van Kampen

De Paardenmarkt is echter niet meer zoals in vroeger jaren, maar het is een onderdeel geworden van de Najaarsfeesten waar de dorpelingen weer massaal voor op de been komen.

Sinds een jaar of vijftien hanteert Jan van der Nagel de voorzittershamer van de Stichting Neerlands Oudste Paardenmarkt. Samen met zijn collega's en ook de Oranjevereniging is er dit jaar ook weer een gemêleerd programma in elkaar getimmerd waarin veel activiteiten voor elk wat wils zijn opgenomen. Hoe is de preses zo in deze functie terecht gekomen? Van der Nagel glimlacht: 'Eigenlijk ben ik er in gerold. Jaren geleden vroeg mijn ome Jan of ik wilde helpen met het opstarten van de koetsjes. Ja, en van het een kwam het ander'. De voorzitter duikt nog even dieper in het verleden van de 'mart' zoals het in de Valkenburgse volksmond wordt genoemd. 'Vroeger draaide alles om de paarden. Ze stonden vanaf de kerk tot aan Het Haagsche Schouw aan toe. Maar ja, toen deden de mensen veel meer met paarden voor het vervoer. Langzamerhand is het allemaal anders geworden en in de loop der jaren is de mart een onderdeel geworden van de Najaarsfeesten. Er wordt weinig meer gehandeld maar het blijft een traditie. Onze Paardenmarkt is sinds vorig jaar officieel tot een Cultureel erfgoed in Nederland benoemd', klinkt het enigszins trots. Jan is een paardenliefhebber maar heeft ze tegenwoordig zelf niet meer.

Spannend

Elk jaar opnieuw rijst de vraag hoeveel paarden en pony's er naar Valkenburg zullen komen. De voorzitter licht toe hoe het in z'n werk gaat. 'We schrijven handelaren aan en gaan ook naar Elst waar de grootste Paardenmarkt wordt gehouden. Daar proberen we handelaren te charteren om naar ons toe te komen. Vorig jaar hadden we in totaal 150 beesten, best wel veel. Het is elk jaar opnieuw spannend hoeveel er weer zullen komen'. De Najaarsfeesten mogen dan wel de hele week vullen maar zegt Jan: 'De paarden horen er nu eenmaal bij'.

De activiteiten beginnen al op vrijdag 8 september als er een speciale rondvaart wordt gehouden: van Valkenburg tot Valkenburg. Dit is voor het eerst. Een vaartocht in samenwerking met Rederij Van Hulst van drie uur die via de mooiste plekjes op de Kagerplassen, langs Leiden en via Voorschoten weer terug voert. De opstapplaats is bij het veerpontje. De tocht begint om 14.00 uur. Op zaterdag volgt het traditionele ringsteken en alle overige activiteiten zijn terug te vinden in het programmaboekje. Hoe leeft Van der Nagel zelf naar de feesten toe? 'Als het eerst maar weer mart wordt', grinnikt hij. Vervolgens: 'Eerlijk gezegd leefde ik er vroeger meer naar toe. Toen had je verder ook weinig vertier. Het is allemaal anders geworden. Toen kon je nog niet eens een patatje kopen in het dorp. Maar het is een feest waar de bewoners naar uit zien'.