'De schade valt nooit mee'
Algemeen• Rondje vuurwerkschade
Dirk van Belen heeft een scherp oog. Tijdens een rit in de auto ziet de wijkbeheerder de kleinste scheurtjes in verkeersborden langs de weg. Dat scherpe oog is niet altijd nodig, want ook de normale leek kan de vuurwerkschade in de gemeente spotten. De opgeblazen afvalbakken zijn moeilijk over het hoofd te zien. Hoewel op sommige plekken alleen een paal verraadt dat er ooit een prullenbak op stond.
Twee dagen lang zijn er tien mannen van de gemeente op pad geweest om alle vuurwerkschade in Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg op te nemen. Alles moet zo snel mogelijk geïnventariseerd worden, zodat de openbare ruimte er snel weer netjes uitziet. Belangrijker vindt Van Belen de veiligheid. Hij schudt zijn hoofd bij een speeltuin naast het wijkgebouw in de E.A. Borgerstraat in Katwijk aan Zee. Het vuurwerk heeft vijf zwarte gaten in het veld geboord. In een van de gaten ligt nog een ingetrapt blikje. Ongeveer 1.000 euro schat de Rijnsburger, maar hij maakt zich vooral zorgen over de kinderen die hun enkels kunnen breken met de huidige staat van dit veld.
Oplossen
'Dit moet vandaag nog opgelost worden', zegt hij streng. 'Je ziet het. We moeten overal snel bij zijn, voordat er ongelukken gebeuren waar de gemeente vervolgens de schuld van krijgt.' In Valkenburg wijst hij naar een prullenbak op de hoek van de Remouchampsstraat en Buitenjoght in Valkenburg. 'Hier is de dader waarschijnlijk begonnen.' Van de groene afvalbak is nog maar weinig over en de geëxplodeerde poepzakjes liggen verspreid over de stoep. Een spoor van vernieling leidt via de Frankenburg, Cohortedreef, Duinzicht naar de Meanderlaan, waar als klap op de vuurpijl het naambordje van de straat is weggevaagd. Valkenburg had dit jaar de jackpot met ongeveer 10 opgeblazen bakken binnen 2 kilometer. De wijkbeheerder wordt er soms wel moedeloos van, maar hij blijft positief en haalt zijn schouders op. 'Ik ben vooral blij dat er geen mensen gewond zijn geraakt.' De gemeente doet haar best om de schade te beperken, maar is vooral afhankelijk van de raddraaiers. 'Als ze willen, kunnen ze alles kapot maken.' Van Belen is realistisch en vindt de uiteindelijke schade meevallen. Er staan 900 afvalbakken in de gemeente en er zijn er ongeveer 20 beschadigd. De wijkbeheerder vindt het een goede score.
Dat betekent niet dat er niets gedaan wordt om toch zoveel mogelijk spullen in de openbare ruimte te redden. In Rijnsoever worden in een parkstrook preventief een paar dagen van tevoren de bakken weggehaald. Het sluiten en weghalen van de afvalbakken probeert de gemeente zoveel mogelijk te voorkomen, zodat mensen er geen last van hebben. 'We kunnen ook niet alles weghalen. Dat kost ook geld. Een nieuwe prullenbak plaatsen is dan soms nog goedkoper dan het preventief weghalen en weer terugplaatsen.' Van Belen zit daardoor soms met een dilemma. 'Moeten we volgend jaar in Valkenburg nu alles weghalen in die straten? Gaan we ze afsluiten? En hoeveel jaar gaan we dat doen?' Het liefst ziet hij dat de vandalen die de schade aangericht hebben, worden opgepakt en bestraft, maar dat gebeurt bijna nooit. Wel is er een man uit Katwijk aan Zee die zich zo schuldig voelde na het beschadigen van een verkeersbord, dat hij aangaf de schade van 200 euro zelf te willen betalen.
Er is één prullenbak in de gemeente die Van Belen ieder jaar weghaalt. 'Dat blijf ik doen tot ik er niet meer ben.' Het is een prullenbak in Rijnsburg aan de Domineeswei. Op die plek is een prullenbak opgeblazen waarvan de explosie zo hard was, dat een deel van de bak door de slaapkamer van een woning is geblazen. Op dat moment was er niemand thuis, waardoor, op de prullenbak na, er geen gewonden vielen. Om de buurt een veilig gevoel te geven, blijft de wijkbeheerder deze prullenbak jaarlijks weghalen. Na de jaarwisseling worden alle borden met een deuk, kras of barst afgeschreven en verwijderd. De wijkbeheerders zijn nauwkeurig en dat moet ook volgens de doelstelling die is vastgesteld. 'De gemeente heeft besloten dat we geen beschadigde materialen in de wijk laten staan. Dat is slecht voor de uitstraling van onze gemeente.' Dit jaar is de totale schade uitgekomen op 19.677 euro. Valt het mee? 'Het valt nooit mee. Het zijn onnodige kosten die we met de hele gemeente betalen.' In dit bedrag is ook een hoop schade niet meegerekend, de zogenoemde onzichtbare schade. Dat zijn bijvoorbeeld de kosten voor preventie zoals het weghalen van de prullenbakken en de campagne 'Houd de boel heel'. De particuliere schade wordt ook niet meegerekend net als de straatkolken waarvan de schade altijd later pas duidelijk wordt. De inzet van de wijkbeheerders die alle schade hebben geïnventariseerd, valt ook niet binnen die 19.677 euro.
'Houd de boel heel! Dat doen wij ook.' Met deze slogan heeft de gemeente vooraf aan de jaarwisseling geprobeerd het vuurwerkvandalisme te beperken. De gemeente denkt dat de campagne zijn vruchten afwerpt. Na het opruimen en schoonmaken is de totale schade van het materiaal en de loonkosten om de schade weer te herstellen, geïnventariseerd op 19.677 euro. Dat is ongeveer 5.000 euro minder dan het jaar daarvoor, maar nog steeds teveel, vindt wethouder Jacco Knape.
'De jaarwisseling is een moment om terug te blikken en vooruit te kijken. Hier hoort geen vandalisme bij', laat de wethouder weten. 'Het is goed te zien dat er een duidelijke daling van het aantal vernielingen is, maar elke schade blijft er één te veel.' Ook tijdens het laatste nieuwjaarsfeest waren vooral de verkeersborden het slachtoffer van de vandalen. Dit jaar hebben 27 borden het niet overleefd. Dat zijn er ongeveer de helft minder dan het jaar daarvoor. Daarnaast zijn er 23 afvalbakken en 14 speeltoestellen vernield door vuurwerk. Het totale aantal van deze kapotte materialen is hiermee afgenomen. Vorig jaar zijn 57 verkeersborden, 22 afvalbakken en 23 speeltoestellen kapot gemaakt. Voor een deel van de vernielde afvalbakken in Valkenburg is door de gemeente een duidelijke looproute gespot. De politie probeert de daders hiervan nog te achterhalen. Op wijkniveau is in Katwijk aan den Rijn het meeste heel gebleven. Hier zijn 8 schades gerapporteerd, waarvan 4 aan speeltoestellen. De meest beschadigde materialen waren in Katwijk Noord (21). Dat heeft niet de meeste euro's gekost. In Valkenburg was er minder materiaal beschadigd (17), maar de opgeblazen depodogs, afvalbakken en straatnaambordjes heeft de gemeente wel het meeste geld gekost. In Katwijk aan Zee zijn 14 schades geïnventariseerd en in Rijnsburg 17. Het aantal vernielde straatkolken wordt aan het begin van het jaar niet meegerekend. Die schade wordt altijd pas duidelijk later in het jaar, omdat dit niet direct zichtbaar is. De kapotte kolken worden vaak pas opgemerkt na een flinke regenbui. De schade aan straatkolken van de jaarwisseling 2015-2016 is uiteindelijk opgelopen tot 37.565 euro. Dit is nagenoeg gelijk met de schade aan kolken van jaarwisseling 2014-2015. De schade aan kolken van deze jaarwisseling wordt pas volgend jaar in beeld gebracht. De wethouder noemt de schade van de vernielde straatkolken 'enorm'. 'Laten we de dalende trend de komende jaren voortzetten en de jaarwisseling feestelijk laten verlopen. Zonder het vernielen van andermans spullen.'
Vernielingen in de wijk
Katwijk aan Zee
Afvalbakken: 3
Verkeersborden: 7
Schades op speelplaatsen: 4
Totaal: 14
Eindbedrag: 3.755 euro
Katwijk Noord
Afvalbakken: 4
Verkeersborden: 5
Schades op speelplaatsen: 5
Zakjesdispenser: 1
Straatnaambord: 1
Depodogs: 5
Totaal: 21
Eindbedrag: 4.192 euro
Katwijk aan den Rijn
Afvalbakken: 1
Verkeersborden: 2
Schades op speelplaatsen: 4
Straatnaambord: 1
Totaal: 8
Eindbedrag: 1.403 euro
Valkenburg
Afvalbakken: 2
Verkeersborden: 3
Depodogs: 5
Straatnaambord: 1
Zakjesdispenser: 3
Onderbordje: 1
Schades afvalinzameling: 2
Totaal: 17
Eindbedrag: 6.184 euro
Rijnsburg
Afvalbakken: 3
Verkeersborden: 5
Straatnaambord: 1
Schades op speelplaatsen: 1
Schades afvalinzameling: 7
Totaal: 17
Eindbedrag 4.143 euro
