Bart van der Pol ontvangt namens zijn vader postuum het Mobilisatie Oorlogskruis. Rechts de bijbehorende oorkonde.  | Foto’s: pr
Bart van der Pol ontvangt namens zijn vader postuum het Mobilisatie Oorlogskruis. Rechts de bijbehorende oorkonde. | Foto’s: pr Foto: pr

Bart van der Pol ontvangt Mobilisatie Oorlogskruis voor zijn vader

Katwijker Bart van der Pol heeft vrijdagmiddag 13 mei namens de familie het Mobilisatie Oorlogskruis en de bijbehorende oorkonde postuum van zijn vader Henk van der Pol in ontvangst genomen. De plechtige uitreiking vond plaats in het Oorlogs- en Garnizoensmuseum De Smederij in Ede. De uitreiking werd namens het Ministerie van Defensie door luitenant-kolonel b.d. Johan van Hoppe gedaan.


Bart van der Pol is in Katwijk bekend als presentator van het programma Country Festival en als voormalig bestuurslid van RTV Katwijk.

 

Mobilisatie

In 1939 werd Henk van der Pol in het kader van de mobilisatie ingedeeld als chauffeur bij de Generale Staf. Aanvankelijk reed hij luitenant-generaal Reynders. 


Na de aanstelling van generaal Winkelman tot opperbevelhebber werd hij diens chauffeur. Met de generaal heeft hij vele uren in de auto doorgebracht. Winkelman sliep vlak voor de Duitse inval thuis. Henk werd ondergebracht in een chauffeurswoning aan de Schouwweg in Wassenaar. Toen hij de generaal, verderop aan de Schouwweg, wilde ophalen om naar de Generale Staf te brengen werd hij door sluipschutters beschoten. Die waren geland op Vliegveld Valkenburg. Ze waren waarschijnlijk op zoek naar de generaal. Dat is de reden waarom Henk niet op tijd bij de generaal kon komen en de generaal door zijn buurman is weggebracht. Na het bombardement van Rotterdam heeft Henk de generaal door brandend Rotterdam gereden om de capitulatie in Rijsoord te ondertekenen. 


Krijgsgevangenschap

Generaal Winkelman had dan wel de capitulatie ondertekend, maar daarmee was de staat van oorlog nog niet beëindigd. Waar mogelijk probeerde de generaal te voorkomen, dat bedrijven die voor het Ministerie van Oorlog werkzaamheden hadden verricht, mee zouden werken met de bezetters. 


Op de verjaardag van Prins Bernhard verscheen de generaal onverwachts bij het paleis Noordeinde om het felicitatieregister te ondertekenen. Spontaan werd door de fanfare het Wilhelmus gespeeld. De toegestroomde menigte was enthousiast. Aanleiding voor de Duitsers om de generaal op 1 juli op te pakken en af te voeren in krijgsgevangenschap.



Half verbrande bankbiljetten dwarrelden het kamp binnen

Henk van der Pol heeft zich op 10 juli 1940 samen met de adjudant van de generaal en de adjudant van de koningin, uit solidariteit met de generaal, bij de autoriteiten gemeld om de generaal te mogen vergezellen in krijgsgevangenschap. Dat werd toegestaan. De chauffeur mocht wel direct bij de generaal, maar de twee adjudanten niet. 


De generaal bevond zich in een kamp met opperofficieren. Toen Henk aan de generaal vertelde, dat de twee adjudanten zich bij hem hadden willen voegen, maar niet werden toegelaten, heeft Winkelman de Duitsers verzocht overgeplaatst te worden naar het kamp van de adjudanten. Vanuit Königstein, waar de generaal aanvankelijk gevangen werd gehouden, is het gezelschap toen overgeplaatst naar Hohenstein.


Henk van der Pol heeft met de generaals H.G. Winkelman, J.J. G. van Voorst tot Voorst, H. van Voorst tot Voorst, P.W. Best, A.R. van der Bent, H.C.G. van Lawick en viceadmiraal van Laer gevangen gezeten in achtereenvolgens, Königstein, Hohenstein, Johannesbrün, Lienz, Schokken en wederom Königstein.

In dit laatste kamp waren zij getuige van het bombardement van Dresden. Half verbrande bankbiljetten dwarrelden het kamp binnen.

 

De bevrijding

Aanvankelijk werd kamp Königstein door de Russen bevrijd. Toen zij in de gaten kregen dat er hoge Europese officieren in het kamp aanwezig waren, trokken zij zich terug om de Amerikanen de gelegenheid te geven de officieren naar het westen af te voeren. Met een vliegtuig werden zij uiteindelijk naar België gevlogen, om vandaar op 13 mei 1945 naar Nederland terug te kunnen gaan.

Op het Bettekamperpad in Ede hadden de buren en de familie zich opgemaakt om Henk van der Pol een mooi welkom te geven. Henk voelde daar niet veel voor. Na de gevangenschap had hij geen behoefte aan die feestelijkheden. Via de achterdeur is hij het huis ingeslopen. Dat zie je bij veel krijgsgevangenen. Over het verblijf in krijgsgevangenschap praten zij niet graag. 


Na de oorlog

Generaal Winkelman heeft Henk van der Pol in eerste instantie gevraagd weer zijn chauffeur te worden. Dat ging helaas niet door, omdat generaal Winkelman werd benoemd tot militair raadsheer bij de Bijzondere Raad van Cassatie. De aanvankelijke functie in Duitsland, die Winkelman zou gaan vervullen, ging niet door. 


De generaal had Van der Pol gevraagd met hem mee te gaan naar Duitsland. 


Omdat de generaal een militaire gezagsauto ter beschikking werd gesteld en daarin geen chauffeur mocht zijn, die zelf niet tot de gezagstroepen behoorde, kon Henk van der Pol niet langer de chauffeur van de generaal zijn. 

Het heeft de generaal gespeten, dat Henk hem niet tot het laatst als chauffeur heeft kunnen dienen. 


Henk heeft vervolgens een verzoek ingediend om bij het Departement van Oorlog werkzaam te mogen zijn. 

Generaal Winkelman heeft daarin bemiddeld en kon meedelen, dat door het Departement van Oorlog aan de commandant van het troependetachement Departement van Oorlog en de commandant van het troependetachement 13 was opgedragen in gezamenlijk overleg hem te plaatsen als chauffeur van het Departement van Oorlog in afwachting dat er voor hem een plaatsing in een betrekking was gevonden.


Onderscheidingen

Voor zijn standvastige houding in 1940 en de bijzondere diensten, aan alle generaals in krijgsgevangenschap bewezen, is bij Koninklijk Besluit van 14 september 1946, nr. 4 aan Hendrik van der Pol, op 31-jarige leeftijd de bronzen eremedaille met de gekruiste zwaarden van de Orde van Oranje Nassau toegekend. Nu is daar dus het Mobilisatie Oorlogskruis aan toegevoegd.

Afbeelding