De donkere dagen voor kerst
We zitten midden in de donkere dagen voor Kerst. En ik kijk ook even voorbij Kerst. Een tijd met allerlei min of minder bekende christelijke feestdagen. Een aantal, die op elkaar lijken, hebben we al achter de rug.
Door Leo Roosjen
Allereerst de herdenkingsdagen voor de overledenen. In de Rooms Katholieke traditie kennen we daarvoor een tweetal dagen: Allerheiligen en Allerzielen. Allerheiligen valt altijd op 1 november. Op Allerheiligen worden de gestorven heiligen en martelaren herdacht. De dag er na, Allerzielen, worden de overledenen herdacht. Er wordt een requiemmis voor hen opgedragen en er worden bloemen en/of (kaars)lichtjes op de graven geplaatst.
De protestanten kennen een dergelijke herdenkingsdag op de laatste zondag van het kerkelijk jaar. De zondag voor de eerste advent. Tegenwoordig worden zowel op Allerzielen en op Voleindingszondag de namen van de in het afgelopen jaar gestorvenen voorgelezen. Soms wordt hierbij een kruisje met de naam van de overledene aan de nabestaanden overhandigd, dat mee naar huis genomen wordt of op het graf geplaatst.
Op 11 november wordt Sint Maarten gevierd. Een vooral Rooms Katholiek feest. Sint Maarten de edelman, die zijn mantel deelde met een bedelaar. Het was een feest voor de armen. Tegenwoordig meer een kinderfeest, waarbij kinderen langs de deuren gaan om te ‘bedelen’ voor snoep en anno 2021 voor fruit. Het is de start van het carnavalsseizoen. Een fenomeen, dat we in Katwijk weinig vieren, maar in het zuiden van het land, en dichterbij ook in Noordwijkerhout en De Zilk uitbundig wordt gevierd.
Het nieuwe kerkelijk jaar begint op de eerste Advent. Wat dat betreft een van de rustigste jaarwisselingen, zonder vuurwerk of rellen. Zouden de gelovigen zich realiseren, dat zij een voorsprong op de wereld hebben…
Advent kan vertaald worden met ‘komst’ of ‘komende’. Het omvat de vier zondagen voorafgaand .aan Kerst. Het is een periode van bezinning. Bezinning op de komst van de Here Jezus, de komst van Jezus in de harten van mensen en last but not least een bezinning op het toekomstige Nieuw Jeruzalem. Veel Adventsgebruiken liepen terug maar lijken tegenwoordig toch weer meer in gebruik te komen, zoals adventskransen in o.a. de erediensten.
Advent kan vertaald worden met ‘komst’ of ‘komende’
Kerst is het belangrijkste christelijke feest in de decembermaand. Het lijkt steeds meer gekaapt te worden door de commercie en de horeca. Het is het feest van het geheimenis van de geboorte van Gods Zoon: Onbevlekt Ontvangen uit de maagd Maria. Nee, menselijk gesproken kan dat niet. Vandaar het Wonder van Kerst, waarin je moet geloven. Zelfs de vrijzinnige predikant Nico ter Linden houdt in zijn verhalenreeks rond de Bijbel, ‘Het Verhaal Gaat’ het wonder van Kerst onaangetast.
Samen met Pasen vormt Kerst het hoofdbestanddeel van het christelijk geloof. De door het Jodendom verwachtte komst van de Messias, werd door de komst van het Kind in de stal van Bethlehem vervult. Ja, dat is geloof.
In het nieuwe jaar kennen we dan, met name in de rooms-katholieke traditie, het feest van Drie Koningen. Wijzen of oosterse vorsten, die de pas geboren Zoon van God komen aanbidden en Hem geschenken brengen. Geschenken, die het financieel mogelijk maken, dat de baby Jezus met zijn ouders kan vluchten naar Egypte om zo de kindermoord van Bethlehem te overleven…
Een groot aantal van deze feesten en bijzondere dagen raken of raakten in de vergetelheid. Terwijl het feest Halloween steeds meer, ook in Nederland, in op mars is. Halloween werd van oudsher gevierd in de VS en Groot Brittannië en Ierland. Het valt op 31 oktober. Dus net voorafgaan aan de cyclus van christelijke feesten. Het is afkomstig uit de Keltische traditie en was hun oudejaarsdag en het einde van de oogstperiode. Toch lijken deze niet meer weg te denken.
Spannend hoe we anno 2021/2022, in coronatijd, ieder op zijn wijze deze feesten kunnen vieren. Mooi om dit vast te houden.
