Educatieve avond voor de suppoosten. Hier geeft kunstenaar Cees de Koning uitleg over zijn werk. | Foto: Maarten van Rijn
Educatieve avond voor de suppoosten. Hier geeft kunstenaar Cees de Koning uitleg over zijn werk. | Foto: Maarten van Rijn Foto: MAARTEN_VAN_RIJN

Liefde voor Katwijk en Zingeving aan je eigen leven

Vrijwilligerswerk in Katwijks Museum

Liefde voor hun dorp Katwijk en zingeving aan hun leven. Bij veel vrijwilligers zijn dat de pijlers waarop hun vrijwilligerswerk rust. Dat geldt zeker voor de ongeveer 180 vrijwilligers werkzaam in het Katwijks Museum (KM). Zij bemensen de vele werkgroepen die het museum kent. Over al die werkgroepen volgt in de loop van 2022 een serie afleveringen. Vandaag een aflevering over ‘het visitekaartje’ van Het Katwijks Museum, de ca. 35 roulerende suppoosten. Zij zijn de eersten die u bij de entree ziet en die u ‘over de drempel heen helpen’. Hun uitstraling is essentieel voor ‘het goed-voelen van uw museumbezoek’.


Door Aaltje Knoop

Ha ha, dat hij import is hoef ik de echte Katwijker niet te vertellen. Maar de echte Katwijker kent hem wel. Als schrijver over geloof in De Katwijksche Post en als stadsgids. Als coördinator van de suppoosten vervult hij een centrale rol bij hun inwerken; coördinator Leo Roosjen.


Wie worden vrijwilligers

Misschien u wel, De kinderen zijn de deur uit, de kleinkinderen zijn uit de oppasleeftijd gegroeid, je partner is overleden. Je bent met pensioen maar je voelt je energiek en borrelt van activiteit… Dit zijn de mannen en vrouwen die via kennissen het telefoonnummer van Leo Roosjen krijgen en een afspraak met hem maken. ‘Wat kan ik voor ’t museum betekenen en wat kan ’t museum voor mij betekenen?’


De verschillende werkgroepen kunnen niet zonder elkaar. Het museum is zo veel omvattend dat we elkaars kwaliteiten hard nodig hebben. Wat de een kan, hoeft de ander niet ook te doen.

De suppoosten

Maar nu eerst over de suppoosten. Een suppoostengroep is een dagdeel aanwezig. Hun werkzaamheden zijn heel gevarieerd: denk aan de kassa die bediend moet worden, en anno 2021 de QR-codes die gescand moeten worden. Bij de balie wil het museum weten waar de mensen vandaan komen: want je wil je doelgroep kennen. Maar ook de gemeente Katwijk is geïnteresseerd in de bezoekers. Want het KM is een belangrijke magneet voor de gemeente. Dit alles regelen de suppoosten.


En dan werken ze op de zalen. Het museum is, zoals u wellicht weet (en anders moet u gauw komen kijken) heel gevarieerd. Het heeft veel verhalen te vertellen: van lokale visserijgeschiedenis met o.a. scheepsmodellen en streekdracht en het Romeinse-Limes verleden, tot wisselende schilderijententoonstellingen. De suppoosten dirigeren als het ware met hun kennis de mensen door de zalen heen. Maar ook: koffiedrinken in het Katwijks Museum is beroemd. Je drinkt er niet alleen koffie met een koekje maar je kunt ademloos luisteren naar de authentieke verhalen van de bij jou aan tafel zittende suppoosten. De faam van de Katwijkse gastheren en -dames is in heel Nederland bekend. Bij een onderzoek enkele jaren geleden van de ANWB kwamen zij als winnaar uit de bus voor vriendelijkheid en behulpzaamheid.


Leo Roosjen werkt de aspirant-suppoosten in. Uiteraard word je niet zomaar in het diepe gegooid. Van brandalarm, waar zijn de vluchtwegen, tot het functioneren als gastheer/vrouw en geven van (betaalde) rondleidingen. De kunstkennis van de suppoosten over actuele tentoonstellingen moet adequaat zijn. Daarom wordt er bij een nieuwe tentoonstelling een informatieve avond georganiseerd. Als het een nog levende kunstenaar betreft, is die er zelf bij om uit eerste hand uitleg te geven. 


Nadere kennismaking

Voor Cees Schaap, afkomstig uit de wereld van gas- en waterleiding waar hij een leidinggevende functie had, was de inwerkperiode zeer welkom. Het moment dat hij zelf z’n verhaaltje kon vertellen aan bezoekers is een memorabel moment. Het betrof de uitleg over de bomschuiten, zijn grote liefde. Kees wordt lyrisch als hij over de visserij vertelt. Zijn familie viste. Zelf is hij eens op een kotter meegevaren. Ook een boot met een sleepnet. En dat is nou net weer die meerwaarde van de Katwijkse suppoosten. Het is bij hen geen papieren kennis, maar het is zelf doorleefd. Onderling overleg in zijn suppoostengroep leidde ertoe dat Cees regelmatig achter de kassa te vinden is en rondloopt bij de scheepsmodellen, stijlkamers en oude ambachten.


De eerste die de bezoeker meestal ziet is Greet van Beele: gastvrijheid uitstralend achter de balie en de kassa. Zo verwelkomt zij hen. Greet is een rasechte Katwijkse. Uit haar hele houding spreekt haar liefde en betrokkenheid voor het museum. Ze heeft dan al de aanvragen voor rondleidingen geregeld en gekeken hoeveel bezoekers zich aangemeld hebben. Vanuit haar werkzame leven als hartfunctielaborante is ze gewend aan technische zaken. Daarom is Greet gevraagd of zij ook aan het T(echnisch) M(useum) S(ysteem) wilde werken. Het TMS is een digitale registratie van afbeeldingen van alle voorwerpen die het museum bezit. Het is informatie voor medewerkers van het museum zelf, maar ook voor belangstellenden van buiten. En dan niet alleen voor Katwijkers maar voor belangstellenden over de hele wereld. 

Dik Kompier is import. Als oud-docent handenarbeid-kunstgeschiedenis en een man met vertelneigingen, zijn de rondleidingen hem op ’t lijf geschreven. Hij vindt ‘t boeiend om in interactie met mensen naar schilderijen te kijken. Doordat Dik een mondje over de grens spreekt, roepen zijn collega-suppoosten hem er maar al te graag bij (nu in coronatijd de audiotour verboden is) als er in ’t Duits of Engels rondgeleid moet worden. Trots is hij erop dat Leo Roosjen zoveel vertrouwen in hem had dat hij de werknemers van het Rijksmuseum voor Oudheden uit Leiden mocht rondleiden. Dik vindt het fijn om op deze manier iets voor Katwijk te betekenen. En de instemming bemoedigt hem om ingeburgerd te raken.


Ook Lenne Knijff komt uit Katwijk. Ze geniet van haar veelomvattende rol als suppoost en gastvrouw in haar geliefde museum. Meestal tellen zij en Greet ’s ochtends eerst de kassa. Als de bezoekers komen probeert ze er achter de komen waarvoor ze komen: is dat het museum zelf met de vele geschiedenisverhalen of de speciale tentoonstelling. Wat willen ze graag zien? Dan maakt ze hen wegwijs. 

Gastvrouw zijn in zo’n geweldig museum is fantastisch omdat het zo veelzijdig is. Er wordt op veel aspecten van je persoonlijkheid een beroep gedaan. Dat geldt ook voor de collegiale samenwerking en het leren van elkaar. Het hele suppoostenteam heeft zoveel kennis in huis. Het is heerlijk dat je er niet alleen voor staat. Geweldig dat we dat samen kunnen inzetten.

En zo is de cirkel rond: het Katwijks Museum is er voor jou… maar ook voor ons.

Leo Roosjen geeft uitleg bij het schilderij ‘In het Weeshuis te Katwijk-Binnen’ door D.A.C. Artz (1837-1890). | Foto: KreatiefKollektiefKnoopKompier
De suppoostengroep met: Greet van Beele, Lenne Knijff, Cees Schaap en Dik Kompier. | Foto: KreatiefKollektiefKnoopKompier
Cees Schaap in gesprek met museumbezoekers bij de bomschuit. | Foto: KreatiefKollektiefKnoopKompier