Goeiendag neef 


Wekelijks in deze krant de mailwisseling tussen Katwijkers Daan en Martin over wat hen bezighoudt.

aan: daan@watermail.com

van: martin@watermail.com

onderwerp: Goeiendag neef



Hoi Daan,


Ik snap dat wel, dat er in het Katwijks Museum alleen maar witte mensen op de schilderijen staan. 

Katwijk was zijn tijd altijd ver vooruit, dat weet je. Ze hadden daar eerder door dan in Amsterdam, met een blik op de toekomst zogezegd, dat het de moeite loonde om alleen maar witte mensen af te beelden. 

Maar is het je weleens opgevallen dat dat allemaal tot slaaf gemaakten zijn die daar op die schilderijen staan in het Katwijks Museum? 


In Amsterdam moest je geld neertellen om je te laten portretteren. In Katwijk was dat niet nodig. In Amsterdam zie je die figuren op de Nachtwacht een beetje verveeld voor zich uit staan staren, in kleren met goudborduursel en kragen van kant. Jij ziet alleen die witte gezichten. 


Dat zijn ze in Katwijk ook, wit, maar heb je weleens gezien hoe die sloebers erbij lopen, op het strand, in wat voor kleren, hoe ze zeulen rond die bomschuiten, hoe ze sjouwen met van alles en nog wat, boomstammen die wij in onze moderne tijd alleen nog maar met een machine van de grond krijgen? 

Hele ankers namen ze op hun rug. Daan, dat waren slaven, in Katwijk staan er alleen maar slaven op de schilderijen, geen zwarte slaven maar witte. Witte negers zogezegd. 


Het Katwijks Museum hangt vol met witte tot slaaf gemaakten, om het in de termen van onze huidige tijd uit te drukken. 






En die witte tot slaaf gemaakten waren in dienst van ook weer witte slaafhoudenden. 

Die witte slaafhoudenden waren de reders. Je kent de verhalen wel. Zuinige reders die het alleen om het geld ging, het eigen gewin, die hun witte tot slaaf gemaakten, de vissers, voor een hongerloon de zee op stuurden, in wrakke schuiten. 


‘De vis wordt duur betaald!’ werd daardoor een gevleugelde uitdrukking. 

Die witte slaafhoudende reders gaven geen cent uit, ook niet aan schilderijen waarop ze zichzelf hadden kunnen laten vereeuwigen. 

Daarom zie in het Katwijks Museum geen zogenaamde ‘redersstukken’, zoals je in het Rijksmuseum de schuttersstukken hebt. Die reders waren zó zuinig. 

Daarom dachten de kunstschilders die Katwijk bezochten, we gaan het niet meer aan ze vragen of ze op een schilderij van ons willen, we gaan gewoon die arme witte mensen op strand afbeelden en dan zien we wel of het wat opbrengt. 

Maar ondertussen waren die schilders hun tijd ver vooruit. Want het Katwijks Museum hangt daardoor dus vol met tot slaaf gemaakte medemensen! En iedere tentoonstelling die ze organiseren gaat in feite over de slavenhandel. Of nee, nou vergis ik me. Ik moet natuurlijk zeggen: de handel in tot slaaf gemaakten.

Nou jij weer.


Groeten van Martin