De urnenmuur op de gemeentelijk Begraafplaats aan de Bleekerij in Katwijk aan den Rijn. | Foto: Leo Roosjen
De urnenmuur op de gemeentelijk Begraafplaats aan de Bleekerij in Katwijk aan den Rijn. | Foto: Leo Roosjen Foto: Leo Roosjen

Meer mogelijkheden

Misschien viel het niet op, maar er zijn ontwikkelingen rond de lijkbezorging in ons dorp. In het Zeedorp wordt om het begraven op de begraafplaats Duinrust voor de toekomst veilig te stellen, de Nachtegaallaan deels aan de openbaarheid onttrokken. Hierdoor wordt een uitbreiding van Duinrust mogelijk.

Door Leo Roosjen

Verder doet de discussie opgeld over een nieuwe begraafplaats in de te ontwikkelen wijk Valkenhorst op het voormalige vliegkamp Valkenburg.

Een andere vraag, die beantwoord moet worden, is of binnen Katwijk een natuurbegraafplaats moet komen?


Een landelijke ontwikkeling is de wijziging van de Wet op de Lijkbezorging. In dit kader werd gediscussieerd over vormen van lijkbezorging, die minder ruimte, energie kosten en/of milieuvriendelijker zijn. Het gaat dan om resomeren (alkalische hydrolyse), cryomeren (bevriezingstechniek), ecoleren (electrisch verassen) of het verwerken van lichamen tot compost. Het lijkt er op, dat alleen resomeren in de nieuwe wet komt.

Resomeren of alkalische hydrolyse is een chemisch proces, waarbij het lichaam van de overledene wordt ontbonden in een stalen drukvat. Na het resomeren blijven resten over, die vermalen worden en net als na een crematie in een urn bewaard kunnen worden en/of verstrooid. Urnen kunnen thuis bewaard worden of geplaatst in een urnenmuur. Tegenwoordig wordt een deel van de as na de crematie soms verwerkt in sieraden of in tatoeages.


Verbranden verboden

Cremeren was vanaf de bronstijd de meest toegepaste manier van het zich ontdoen van gestorvenen in die samenlevingen. Bij de Romeinen was, met uitzondering van de Christenen, het verbranden van lichamen de meest gebruikte manier tot brandhout schaars werd en men steeds meer overging tot begraven.


Tot in de 7e eeuw was verbranden van lichamen normaal. Tot in 785 Karel de Grote het verbranden van de doden verbood. Een verbod, dat tot in de 13e eeuw vaak overtreden werd. Daarna werd begraven usance.


In 1874 kwam er in ons land een discussie op gang over cremeren. In datzelfde jaar werd de Vereeniging tot invoering der lijkverbranding in Nederland opgericht. In 1913 werd het eerste crematorium in Westerveld gebouwd.


Gespannen voet

Voor Christenen, Joden en Moslims staan cremeren en resomeren op gespannen voet met hun geloof. Deze geloofsrichtingen geloven alle in een vorm van opstanding der doden. Bovendien houden de Joden en Moslims meer dan de Christenen vast aan eeuwigdurende grafrust.

Inzoomend op het Christelijk geloof bestaan er nog al eens bezwaren tegen cremeren. Bij hen staat de wederopstanding van de doden bij de wederkomst van Jezus centraal. Dat kan alleen als je in een graf ligt.


Mensen die gecremeerd zijn, zouden dat dus niet kunnen. Maar gelijkvormig geredeneerd zou dat ook gelden voor bijvoorbeeld verbrande ketters of drenkelingen. Zou dat echt zo zijn? In de Bijbel wordt overigens nergens het cremeren, en in het verlengde daarvan het resomeren, verboden of geboden. Een aantal keren vinden wel (levende) verbrandingen plaats als straf.


Wat belangrijk is, dat je aan je omgeving duidelijk maakt wat er na je dood met je lichaam moet gebeuren, in navolging van Jozef, die tegen zijn familie vertelde wat er met zijn lichaam moest gebeuren.



Symbool van vrijheid?

Hij staat weer in volle bloei: de roodkleurige papaver met zijn tere bloembladen. Hij is het symbool voor troost en is in een aantal landen onlosmakelijk verbonden met dodenherdenkingen voor de gevallenen in oorlogen. De Engelsen dragen op veteranendagen een poppy in hun knoopsgat, zoals wij in Nederland dat met een witte anjer zouden moeten doen.

Op de slagvelden van de Eerste Wereldoorlog stak de papaver, nadat de kanonnen stopten met het omploegen van de grond, als eerste zijn kopje weer boven de grond. Zo werd de klaproos het bloempje van de hoop voor een betere toekomst. Nu vinden we de papaver overal in de bermen van ons dorp.

Sta er eens bij stil, sta eens stil bij onze vrijheid en verwonder je.

De klaproos: symbool van de vrijheid. | Foto: Leo Roosjen