Het ereveld naast de Hervormde Kerk in Valkenburg. De kerk werd verwoest in de begindagen van de Tweede Wereldoorlog.
Het ereveld naast de Hervormde Kerk in Valkenburg. De kerk werd verwoest in de begindagen van de Tweede Wereldoorlog. Foto: Leo Roosjen

De Nationale feestdagen

We leefden in de tijd van de tijd van de nationale feesten op weg naar 10 mei, de datum waarop in 1940 de Duitsers ons land binnenvielen. Gedenkdagen, waar in het Katwijkse veel herinneringen aan bestaan.


Door Leo Roosjen

Eerst even over Koningsdag, de verjaardag van koning Willem Alexander. Koning sinds 02-02-2020; koning bij de gratie Gods. Voor Katwijkzeeërs een bekende klank.

Op schepen kende men de ‘schipper naast God’. De schipper de ‘alleenheerser’ aan boord van een schip. Koning bij de gratie Gods betekent, dat de koning het koningschap ontleent aan God en van Hem ook zijn zegen mag verwachten.

Vroeger had het volk Israël geen koning. God was hun Koning en liet zich bij Zijn volk vervangen door richters en later profeten. Als het volk Israël zich een koning wenst, ligt God niet dwars. Hij had het koningschap al ingesteld in de Deuteronomium. De profeet Samuel echter vindt, dat het volk God te kort doet, maar moet zich van God bij de wens van het volk neerleggen.

Het koningschap van onze koningen is in de christelijke traditie ook een afgeleide van God. Iets waar we zelden bij stilstaan. Hoewel in iedere wet nog steeds staat ‘Koning bij de gratie Gods’.


Een andere afgeleide komen we in Katwijk nog steeds tegen bij de gemeenteraad, waar iedere vergadering geopend en afgesloten wordt met een ambtsgebed.


4 en 5 mei

Een andere nationale feestdag is 5 mei, vooraf gegaan door de Nationale Dodenherdenking op 4 mei.


Op die 4e mei herdenken we de Nederlandse oorlogsslachtoffers en mogen we op 5 mei stilstaan bij het feit, dat we sinds 5 mei 1945 in vrijheid leven. Hoewel dit pas op 9 mei in Katwijk gold, toen de Canadezen in het Katwijkse het Duitse gezag overnamen.


Vrijheid lijkt zo normaal, maar is bijzonder. Alleen al als je bekijkt, dat we in vrijheid onze godsdienst kunnen belijden. Slechts een voorbeeld hoe ‘rijk’ we zijn. Een rijkdom, die heroverd is door mensen, die hun leven gaven of getraumatiseerd moesten doorleven.

Dag van treurnis

We gaan door naar de 10e mei. Geen feestdag, maar een dag van treurnis toen in 1940 de Duitsers ons land binnenvielen en de gevechten rond het voormalig vliegkamp Valkenburg plaatsvonden.


Het dorp Valkenburg lag midden in het strijdgewoel en werd voor een groot deel verwoest. De Duitsers dachten in Valkenburg een compleet vliegveld aan te treffen en hoopten via onder meer de vliegvelden Valkenburg en Ypenburg snel Den Haag, de regering en de koninklijke familie in hechtenis te nemen.



Ook de kerk werd verwoest

Bij deze gevechten werd ook de kerk in Valkenburg verwoest. In 1949 werd het kerkgebouw herbouwd en in 1950 weer in gebruik genomen. Pas in 1999 werd de toren herbouwd. Naast de kerk ligt een Oorlogsbegraafplaats met 35 graven, allen gesneuveld bij de gevechten rond Vliegkamp Valkenburg.

De gedenksteen voor de 11 burgerslachtoffers uit Valkenburg. | Foto’s: Leo Roosjen