De Meidoorn
Volgens de Oecologische Flora bloeit de Eenstijlige Meidoorn van half mei tot begin juni. Maar ja, dat boek is uit 1987. Door de klimaatopwarming begint de bloei steeds vroeger, de laatste jaren al rond half april, zodat de naam ‘Meidoorn’ steeds minder van toepassing wordt. Tijd voor een naamsverandering? Nee hoor, want dit jaar doet hij zijn naam weer eer aan, dankzij het aanhoudend koele voorjaar.
Een, twee, koraal
Zeiden we ‘Eenstijlige’ Meidoorn? Ja, want dat is de officiële Nederlandse naam van de soort die in onze duinen groeit. In Nederland komen daarnaast ook nog de Tweestijlige Meidoorn en de Koraalmeidoorn voor, maar die zijn zeldzaam en zul je in onze streken niet tegenkomen, dus we hebben het in dit verhaal gemakshalve over de Meidoorn. Dat die maar één stijl heeft is een gegeven waar maar weinig mensen bij stilstaan, en terecht.
Hoge en laag
is een hoge struik of lage boom. Op plekken die sterk aan de overheersende zuidwestenwinden zijn blootgesteld kan de plant door de zoute en zandige wind geschoren worden tot kenmerkende waaivormen, zoals we die ook kennen van de Divi-divi op de Nederlandse Antillen. Dergelijke exemplaren, die vaak langer dan hoog zijn, vinden we vooral in het westelijk deel van het duingebied, waar de wind het sterkst is. In het Panbos, dat veel meer beschut is, komen enkele monumentale, veelstammige en hoge exemplaren voor van respectabele leeftijd.Wit en roze
De vruchten van de Meidoorn zijn melig, maar worden desondanks door vogels gegeten. Waar de zaden worden uitgepoept kunnen weer nieuwe planten ontkiemen. De meeste kiemplanten worden door kleine en grote grazers te grazen genomen. Maar als de weinige exemplaren die de dans ontspringen zich eenmaal tot een doornig struikje hebben ontwikkeld, worden ze door de grazers grotendeels gemeden. Vanouds hebben nieuwe generaties Meidoorn hun oorsprong in konijnenarme perioden, als konijnenziekten weer hadden toegeslagen.
De meeste en best ontwikkelde Meidoorns vinden we in het middenduin. Hier vinden we naast de gebruikelijke wit bloeiende exemplaren ook enkele exemplaren met roze bloemen. In het droge deel van Lentevreugd hebben zich op sommige plekken ook kleine Meidoornstruikjes ontwikkeld, ondanks de grote grazers.
Dit is aflevering 84 van deze column. De eerste 52 afleveringen zijn bewerkt en gebundeld in het boek ‘Berichten uit Berkheide’, verkrijgbaar bij boekhandels in Katwijk, Wassenaar, Voorschoten en elders in de regio, ook online.
Gerrit van Ommering en Gijsbert van der Bent
Door de wind geschoren Meidoorn. | Foto: Gerrit van Ommering.