Martje den Ouden
Martje den Ouden Foto:

Martje den Ouden wint prijs met werkstuk

cumlaude n Martje den Ouden moest voor haar eindexamen atheneum een sectorwerkstuk inleveren. Al het werk dat zij daarin heeft gestoken werd beloond met een half jaar collegegeld. Ook slaagde zij cum laude voor haar examen.

Door Cor de Mooy

Het werkstuk telt niet minder dan 45 pagina's. Daar bovenop komen nog eens pagina's bronvermeldingen. De kaft is zwart. "Het gaat dan ook om zwarte bladzijden in de geschiedenis", legt Martje den Ouden uit.

De 160 uren noeste vlijt die in het onderzoek gingen, leverden haar niet alleen de voldoening van een mooi eindproduct op. Het werkstuk werd opgestuurd naar de Koninklijke Nederlandse Academie voor de Wetenschappen gestuurd. Uit bijna driehonderd scripties werden er twaalf uitgekozen, waaronder die van Martje. De laureaten ontvingen 1500 euro oftewel een halfjaar collegegeld.


Zwaar onderwerp

Het was ook niet bepaald een makkelijk en luchtig onderwerp dat zij bij de kop pakte: 'Van excuusdebat tot excuuscultuur'. "Het gaat over de excuses voor het Nederlandse slavernijverleden en die voor het deel hebben aan de jodenvervolging", verklaart zij. "De centrale vraag is: moeten we voor dat verleden excuses aanbieden?"


Met haar onderzoek wilde zij de discussie openleggen. Zij heeft meerdere mensen hierover gehoord en dat opgetekend in het lijvige werkstuk. Over de hele breedte zoekt ze een verklaring voor de ontstane excuuscultuur. Ze maakt daarbij een rondje langs regering, bedrijven en kerken.

Het werd al gauw duidelijk dat de onderwerpen wijd uit elkaar liggen en dat niet alleen door de eeuwen die daar tussen liggen. "Het was soms best lastig. Het zijn twee heel andere onderwerpen. Voor de holocaust zijn ook veel meer bewijzen voorhanden. De context van die tijd was ook heel anders."

Verrassend was een krantenbericht uit de Gouden Eeuw. "In die slaventijd was er ook al veel kritiek op het ruwe handelen van Jan Pietersz. Coen. Er zijn nu ook bedrijven die excuses maken en zeggen beter verder te kunnen. Daarbij komt dat je nooit kunt weten of excuses helemaal oprecht zijn. Aan de andere kant maakte premier Rutte ook excuses voor de Nederlandse rol in de jodentransporten door de NS. De Joodse gemeenschap reageerde verrast. Daar bleek duidelijk behoefte aan. Een ander verrassend voorbeeld waren de excuses van de koning vorig jaar. Ook de kerken beleden schuld dit jaar."

Maar hebben we dan een excuuscultuur? "Ik denk het wel", zegt Martje. "Maar het lijkt erop of de excuses worden gebruikt om het verleden achter zich te laten. Je kunt je ook afvragen of het is omdat de ander het ook doet. Als het oprecht gebeurt dan is het geen hype", concludeert zij.


Na het cum laude behalen van haar vwo-diploma werkt ze bij Het Baken. Na de zomer verder met de studie. "Ik ga taal en cultuur studeren, maar dan meer in de richting van de journalistiek."


Geen strafvervolging voor                                 dodelijke aanvaring roeisloep

uitspraak n Na uitgebreid onderzoek heeft het Openbaar Ministerie (OM) de zaak rond het dodelijk bootongeval op de Rijn bij Valkenburg geseponeerd. Dat meldt het OM op haar website. De schipper van de betrokken duwbak kan geen verwijt worden gemaakt. Hij heeft volgens alle regels gehandeld, aldus het OM.

De stuurman van de roeisloep is verantwoordelijk voor de veiligheid van de inzittenden.


Hem kan volgens het OM worden verweten dat hij onvoldoende stuurboordwal heeft gevaren en dat hij de duwbak niet heeft gezien, terwijl dat wel had gekund. Hoewel de consequenties daarvan zeer ernstig waren, concludeert het OM dat strafrechtelijke vervolging niet op zijn plaats is.


Het ongeval gebeurde op dinsdagavond 13 oktober vorig jaar rond 20.15 uur. Ter hoogte van de Joop van der Reijdenbrug in Valkenburg voer een duwbak in de richting Katwijk. Daar kwam die in aanvaring met een Katwijkse roeisloep uit de tegenovergestelde richting. Alle inzittenden van de roeisloep raakten te water; één van de roeiers overleed als gevolg van het ongeluk.


Uit het politieonderzoek bleek dat de duwbak (zoals verwacht mag worden) stuurboordwal hield. Dat gold niet voor de roeisloep. Deze voer teveel aan bakboordzijde van het vaarwater.

Beide schippers verklaarden elkaar niet gezien te hebben. Om vast te stellen of dat mogelijk was, is een zogeheten ‘schouw’ gehouden. Daarbij heeft de politie op de plaats van het ongeval technisch onderzoek gedaan naar het zicht vanaf de betrokken vaartuigen.