Beleef de 17e eeuw van Spinoza
n Schrijven met een ganzenveer in het Spinozahuis
Uitnodiging n Spinoza is jarig en om dat te vieren organiseert Museum Het Spinozahuis op zaterdagochtend 27 november tussen 10 en 12 uur zijn allereerste kinderactiviteit.
Spinoza onderhield uitgebreide briefwisselingen met vrienden, bekenden en geleerden in binnen- en buitenland. In de 17e eeuw bestonden er nog geen typemachines of computers. Balpennen waren ook nog niet uitgevonden. Mensen schreven alles geduldig met de hand in mooie krullende verbonden letters. Onder begeleiding van ervaren museumvrijwilligers kunnen kinderen nu leren hoe mensen in de 17e eeuw brieven schreven met een ganzenveer. Er zijn twee tijdvensters en het aantal plaatsen is beperkt.
Ganzenveerpen
Speciaal bewerkte ganzenveren, werden vakkundig geslepen, dienden als schrijfmateriaal en werden telkens opnieuw in de inkt gedoopt. Inkt werd gemaakt uit de galappels van eikenbladeren met ijzer sulfaat. Papier werd gemaakt van met de papiermolen tot pulp vermalen oude lompen en vervolgens geschept met behulp van papierzeven. Brieven werden in het Nederlands, in het Frans en ook in het Latijn, de taal van de wetenschap, geschreven. Hoewel de postbezorging per kar, trekschuit of boot toen trager ging dan nu verspreidden ideeën, ontdekkingen en uitvindingen zich gestaag via brievenpost over heel Europa.
Spinoza ondertekende zijn brieven met Benedictus de Spinoza, de Latijnse naam die hij had aangenomen en hij voorzag zijn brieven van een zegel met de initialen BDS, een afbeelding van een roos, het symbool voor zijn familienaam (d' Espinoza betekent doorn) en het Latijnse woord 'Caute' dat 'voorzichtig' betekent. Caute was zijn lijfspreuk omdat de ideeën van Spinoza, die hij aan het papier toevertrouwde, en die wij nu heel gewoon vinden, in de 17e eeuw nog verboden waren. Hij was daarom erg voorzichtig.
Spinoza's verjaardag
Jaarlijks ontvangt Museum Het Spinozahuis in Rijnsburg duizenden bezoekers variërend van goed geïnformeerde Spinoza-deskundigen tot nieuwsgierige kinderen zonder voorkennis. Kinderen blijken vaak leergierig en vragen rondleiders regelmatig het hemd van het lijf. Het verhaal van Spinoza, zijn bijzondere ideeën en het leven in de 17e eeuw, blijken dus ook sterk tot de verbeelding te spreken van heel jonge bezoekers. Speciaal voor deze groep (basisschool groep 7/8) gaat het Museum nu kinderactiviteiten aanbieden. Spinoza is geboren op 24 november 1632. Zijn verjaardag viert het Museum op zaterdagochtend 27 november met de eerste kinderactiviteit: "Schrijven met een ganzenveer zoals in de 17e eeuw", in het huis waar de wereldberoemde filosoof een aantal jaren heeft gewoond en veel heeft geschreven. De kinderen mogen de geschreven brieven mee naar huis nemen, nadat ze zijn gedroogd, voorzien van een zegel.
aanmelden
Deze workshop is voor kinderen uit de leeftijdsgroep basisschool groep 7/8 (11 tot 13 jaar). Er zijn twee tijdvensters van 10 tot 11 uur, en van 11 tot 12 uur. Per tijdvak is plaats voor maximaal 10 kinderen. Kosten: €2 per kind. Aanmelden vooraf via educatie@spinozahuis.nl o.v.v. naam, leeftijd, telefoonnummer en tijdvenster (10 uur of 11 uur). Reservering geschiedt op volgorde van aanmelden. Vol is vol. Tip: Trek kleding aan die vies mag worden.
Boomfeestdag maandje later
n Bomen moeten eerst in ruststand
groen n Het was vorige week woensdag Nationale Boomfeestdag. Katwijk doet ook mee, maar gunt de bomen eerst nog wat rusttijd. Op woensdag 8 december gaan leerlingen uit groep vijf/zes van IKC De Duinroos (locatie Otto baron) samen met wethouder Rien Nagtegaal bomen planten in de omgeving van de Leliestraat in Katwijk aan den Rijn.
De Boomfeestdag is de dag waarop basisschoolleerlingen van negen en tien jaar aan de slag gaan met het vergroenen van hun omgeving door bomen te planten.
Bomen maken Gezond
In combinatie met een speciaal lesprogramma worden de kinderen meer inzicht, kennis en begrip voor bomen bijgebracht. Ook gemeente Katwijk doet weer mee.
Het thema van 2021 is Bomen maken Gezond, waarbij het vergroenen van de speel- en leeromgeving van kinderen centraal staat. In een groene (school)omgeving bewegen kinderen namelijk meer, ervaren zij minder stress en voelen ze zich beter en energieker. Bomen hebben nog meer goede eigenschappen. Zo helpen ze de buurt klimaatbestendig te maken door verkoeling te bieden op warme dagen, waterberging bij zware regenval en verbeteren bomen de luchtkwaliteit. Ook zijn bomen onmisbaar voor dieren.
Ruststand
Bomen worden vaak geplant tijdens plantseizoen, dat duurt van ongeveer oktober tot april. Ze staan dan namelijk in rust: zij hebben geen actieve sapstroom en kunnen daardoor beter verplant worden. Daarnaast is het voordeel dat – als je in het najaar plant - de boom tijdens de winter kan wennen aan de grond. Hierdoor kan het sapstroom in het voorjaar goed op gang komen en staat er in de lente en zomer een groene boom.
Nu op woensdag 8 december
Het verliezen van de bladeren geeft het begin van de ruststand aan. Omdat de herfst - en daarmee het vallen van de bladeren - dit jaar wat later opgang is gekomen, zijn de bomen ook wat later in ruststand gekomen. Om er zeker van te zijn dat de bomen klaar zijn om verplant te worden, planten de leerlingen van groep vijf/zes van IKC De Duinroos en wethouder Rien Nagtegaal de bomen op woensdagochtend 8 december.