Nelly Smits zegt politiek na kwart eeuw vaarwel
‘Het gaat er niet om hoe hard je schreeuwt, maar wat je zegt’
Goedlachs n hart op de tong, maar ook – zoals zij zelf zegt – ‘een beetje eigenwijs en koppig’.
Door Sandra Kornet-van Duijvenboden en Marc Wonnink
Met die instelling zet de 63-jarige Nelly Smits zich al sinds 1997 in als raadslid, wethouder en weer raadslid voor de gemeenschap. Maar na 24 jaar is het welletjes. En dat komt door ‘dat hele gedoe over de Rijnlandroute, de N206 en Beaumix’. ‘We zijn gewoon aan alle kanten genaaid.’ En met een schaterlach: ‘Oh, dat is misschien niet zo politiek correct!’
De uit Woerden afkomstige Nelly verhuisde in 1980 vanwege een nieuwe baan van haar echtgenoot naar Valkenburg. Om zich thuis te voelen in haar nieuwe woonplaats en om mensen te leren kennen, gaat ze vrijwilligerswerk doen. ‘Ik zat onder meer in de medezeggenschapsraad van de school van onze twee kinderen en was actief bij Vluchtelingenwerk.’
Die inzet blijft niet onopgemerkt en via een buurvrouw komt Nelly bij de PvdA terecht. De keuze voor politiek komt voort uit een gevoel van: het kan beter. ‘Een beetje cliché misschien, maar je ziet dat dingen beter kunnen. Zoals de manier waarop men met vluchtelingen omging en omgaat. Als je mensen toelaat, dan moet je ze ook fatsoenlijk opvangen en begeleiden.’
In 1997 treedt zij namens de PvdA toe tot de gemeenteraad van Valkenburg (totaal 11 zetels). ‘De enige vrouw in het gezelschap. Ik heb toen wel gezegd, dat ze niet naar mij moesten kijken als ze koffie wilden’, zegt ze lachend.
Het nieuwe raadslid mag zich bezighouden met ruimtelijke ordening. ‘Daar heb ik altijd al een passie voor gehad. Want alles begint met hoe mensen wonen. Als je mensen huisvest in fatsoenlijke huizen, in een straat die er verzorgd uitziet, met groen, dan wonen mensen ook prettiger. Dat is ook groot deel van je welzijn.’
Verstening
‘Ik word letterlijk onpasselijk als ik al die tuinen zie met alleen maar bestrating. Dat moet iedereen zelf weten, maar we hebben wel te maken met enorme verstening en hittestress en het water dat nergens naar toe kan. Ik denk dat mensen onvoldoende bewust zijn van de effecten.’
Haar eigen tuin is dan ook een oase van groen waar niet alleen Nelly en haar gezin van genieten, maar ook vele vogels die op de maandagochtend van het interview af en aan vliegen en dankbaar gebruik maken van de waterbakjes en het voer.
Trots op ‘t Duyfrak
In 2002 wordt Nelly de eerste vrouwelijke wethouder van Valkenburg. ‘Dat was wel onverwacht. Erg leuk, maar ook zeer pittig.’
'Dat hele gedoe over de Rijnlandroute, de N206 en Beaumix: we zijn gewoon aan alle kanten genaaid'
Er volgden vier tropenjaren, met de ontwikkeling van de woonwijk ’t Duyfrak waarvoor Nelly de verwervingen en de financiële kant deed. En in die periode kwam ook de fusie met Katwijk en Rijnsburg tot stand.
‘Voor ’t Duyfrak wilde ik per se een openbare Rijnoever. Nou, dan verklaart iedereen je voor gek, want huizen aan het water op een flinke kavel leveren natuurlijk veel meer geld op. Maar ik ben een sociaaldemocraat en de ruimte is voor iedereen. Ik vind het nog steeds een mooie wijk. Ik weet dat er een enorme verdichting is, maar dat had toen te maken met de aanvliegroute van het vliegkamp die we hier hadden.’
Te eerlijk
Na de gemeentelijke fusie wilde Nelly door in de nieuwe Katwijkse gemeenteraad. ‘Ik weet nog wel dat toenmalig burgemeester van Valkenburg Joop van der Reijden tegen mij zei: ‘weet je het wel zeker, wil je echt in dat wespennest gaan zitten? Je bent eigenlijk veel te eerlijk voor de politiek’. Ik dacht, nou ik ga het doen en zie wel wat het wordt.’
En zo wordt de sociaaldemocraat vanaf 2005 raadslid voor de PvdA in Katwijk. Dat gaat allemaal goed, tot het na de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 tot een vertrouwensbreuk. Nelly is het niet eens met de mogelijke deelname van de PvdA aan een coalitie en stapt uit de fractie. ‘Ik wil er niet te veel zeggen. Dat was toen heel pijnlijk en het heeft mij heel erg geraakt.’
Maar stoppen is toen niet bij haar opgekomen. ‘Ik ben best wel beetje eigenwijs en koppig. Ik vond het niet terecht om opzij geschoven te worden.’ Nelly gaat door als Fractie Smits en er volgen weer een paar tropenjaren als eenmensfractie.
De lucht tussen haar en de PvdA is allang weer geklaard. Daar is Nelly blij om, ‘want Matthijs (van Tuijl) en ik konden het altijd goed met elkaar vinden. En ik blijf op de PvdA stemmen. Ik zou ook niet weten op welke andere partij ik zou moeten stemmen.’
Waardering
Hoewel, Nelly heeft grote waardering voor de SGP. ‘Ik ben het vaak eens met de SGP. De focus is natuurlijk anders, maar het gaat er om hoe je naar mensen kijkt en hoe je om met kwetsbaren omgaat, want dat bepaalt in grote mate van beschaving. Dat hebben zij ook. Jan de Vreugd van de SGP is echt een goed raadslid. Altijd goed voorbereid en heel fatsoenlijk. En ik kan ook genieten van Geesje Haasnoot van de ChristenUnie. Je ziet haar groeien. Zij kan heel fijntjes aangeven waar het om draait.’
Fatsoen in de politiek vindt Nelly belangrijk. ‘Het is nu populistischer. Ik weet niet wie daar mee gediend is. Het gaat er niet om hoe hard je schreeuwt, maar wat je zegt. En of je daadwerkelijk iets roept wat ook iets teweeg brengt waar mensen iets aan hebben.’
Onacceptabel
De afgelopen jaren denkt Nelly vaker na over stoppen. De befaamde druppel is ‘het hele gedoe over de Rijnlandroute, de N206 en Beaumix’.
‘Vooral de manier waarop dat allemaal is gegaan. Hier word je aan alle kanten genaaid. Dat klinkt wel hard, maar het is wel zo. Dat begint dan bij de provincie, die het allemaal wel best vindt en alleen aan geld denkt.’
‘Er zijn geloof ik drieduizend plekken in Nederland waar vervuilde grond ligt. Een aantal plekken is zo vervuild, dat het afgegraven moet worden. Dat gaat miljoenen kosten.’
‘En dan wordt er gezegd: het is wettelijk toegestaan, maar maatschappelijk onacceptabel. Als het maatschappelijk onacceptabel is, dan moet je het ook niet toestaan. De gemeente Katwijk had duidelijk moeten laten weten, dat niet te accepteren.’
‘Het klopt gewoon niet. En dat heeft voor mij een knopje omgedraaid. Je kunt je druk maken, je kunt alles tot op de bodem uitzoeken, maar het maakt geen flikker uit.’
Het raakt aan de reden waarom zij ooit de politiek in ging. ‘Als raadslid ben je volksvertegenwoordiger. Maar hoe belangrijk zijn burgers nog?’
Wanneer stop je precies?
Die vraag blijkt niet zo makkelijk te beantwoorden. ‘Ik dacht in december te stoppen. Ik wil de vaststelling van het bestemmingsplan Valkenhorst meemaken, want daar ben ik al zo lang bij betrokken. Maar het kan ook februari worden.’
Zij heeft dus nog even tijd om van zich te laten horen. Bijvoorbeeld over waar het in de politiek om draait. ‘De bedoeling is om mensen te laten zien, dat politiek niet iets is wat zich in het gemeentehuis afspeelt. Politiek gaat om jou. Mensen merken dat vaak pas, als iets hen raakt. Tot die tijd vinden ze het prima. We moeten mensen meer bewust maken van wat er speelt. Dat zij kunnen deelnemen aan de besluitvorming. Wat in gemeentehuis gebeurt, heeft invloed op hoe wij met elkaar wonen.'
Zie ook video op allesoverkatwijk.nl
Nelly Smits is morgen, vrijdag 12 november, te gast bij het RTV Katwijk-radioprogramma Politiek voor het weekend, tussen 17.00 en 18.00 uur.
Als het maat-schappelijk onaccep-tabel is, dan moet je het ook niet toestaan