Expositie Cornelis de Koning in Katwijks Museum
Kunst n In het Katwijks Museum aan de Voorstraat in Katwijk is zaterdag jl. de tentoonstelling ‘De complexiteit van de eenvoud’ met werk van de kunstschilder Cornelis de Koning te zien. Het overgrote deel van de getoonde werken bestaat uit realistisch geschilderde stillevens. De afmetingen van de stillevens zijn zeer divers en variëren van klein (20 x 30 cm) tot groot (122 x 244 cm).
Naast de stillevens zijn er tevens een drietal grote werken te zien van een ander genre. Eén werk is een groot surrealistisch werk (122 x 244 cm) met de naam ‘A possible dream in 2018, 2019 etc’. Op dit grote realistisch geschilderde paneel zijn zowel dingen uit het verleden als ook gebeurtenissen die in de toekomst zullen plaatsvinden te zien.
We zien op dit schilderij onder andere een opspringende haai met een grote bek die staat voor de opstapelende problematiek rondom migratiestromen uit met name Afrika en Azië. Het doet de aarde openscheuren. Een machtige roofvogel die de aarde opentrekt en zo een glimp laat zien van vluchtelingen die verdrongen zitten in erbarmelijke omstandigheden, deels onder de grond tussen vocht en ongedierte. De ‘snelweg’ naar ons rijke Westen lijkt vlakbij maar er dienen nog wel de nodige obstakels – welke zijn weergegeven door een slagboom – genomen te worden.
diversiteit
Een steeds verder afbrokkelend Colosseum staat voor ons rijke, liberale Westen, waar inmiddels het verval reeds zichtbaar is. Ook is de invloed van de kerken door de geschiedenis te zien. De paus die de kruisvaarders welkom heet. Kruisvaarders die te voet en te paard de wereld in gegaan zijn om het geloof te verkondigen, veelal met een wapen in de hand. Het Gouden Kalf wat - in mijn ogen - door de kerk zelf omarmd is gezien de hang naar macht en geld van de kerk door de eeuwen heen. Het gouden bad staat voor ons rijke Westen. Of het water nog warm is voor de arriverende vluchtelingen, is de vraag…
En de ijsbeer die nog net een plankje gevonden heeft om te overleven door de bedreiging van het stijgende water als gevolg van de opwarming van de aarde. Ontploffende wolken staan voor weer een angstaanjagende aanslag door extremisten en de grote naar het noorden oprukkende insecten als gevolg van de opwarming van de aarde maken je bang. De luchtballonnen doen je hunkeren naar verre oorden waar het mogelijk nog goed toeven is. En de oude, wijze, ervaren en gerimpelde vrouw, denkt er het hare van…
Een ander groot werk wat te zien is is ‘The Last supper'.
Complexiteit van de eenvoud
Het Laatste Avondmaal. Dit grote werk heeft een afmeting van 122 x244 cm. Dit thema is natuurlijk al vaak geschilderd. Met als bekendste het werk van Leonardo da Vinci. Cornelis heeft er voor gekozen om de mensen aan tafel in (heftige) discussies te schilderen. Dit in tegenstelling tot het werk van Da Vinci. Met centraal op het paneel Jezus. Met Maria Magdalena aan zijn rechterzijde. De in de stijl van Caravaggio geschilderde dramatische rode gordijnen openen een kijkje op een surrealistische ruimte waar Jezus aan het kruis hangt. Neerkijkend op het tafereel. Dit idee komt van de bekende schilder Dali. Een interessant werk wat mogelijk veel mensen uit Katwijk zal aanspreken.
Een derde groot werk wat vrijwel zeker velen zal aanspreken is ‘The Betrayal of Christ’ 2.0 (Het verraad van Christus). Dit grote werk (204 x 122 cm) is geschilderd naar een zeer beroemd schilderij van de Grootmeester schilder Caravaggio.
Cornelis heeft twee apostelen aan de rechterkant toegevoegd. Vandaar de toevoeging 2.0 aan de naam. Petrus staat klaar met een mes om het oor van een van de soldaten (Malchus) af te snijden. Caravaggio is zelf ook te zien op dit paneel. Hij is degene die de Chinese lantaarn omhoog houdt.
Ook zullen er naast de stillevens vier kleinere panelen getoond worden die geschilderd zijn in de stijl van Edward Hopper. Het kenmerkende van deze stijl is de vaak extreme vorm van isolatie die bijna voelbaar is. De getoonde personen zijn volstrekt anoniem. Er is vaak sprake van een emotionele en soms seksuele spanning, zonder dat dit expliciet wordt uitvergroot.
Naast de hierboven beschreven werken zijn er een 40-tal stillevens te zien zijn. Kortom, deze tentoonstelling moet je gewoon gezien hebben.
n Tentoonstelling in Katwijks Museum, 12 oktober - 5 februari
Over kunstschilder Cornelis de Koning
Na een carrière in het bedrijfsleven besloot Cornelis de Koning (Rijnsburg 1957) in 2001 zijn ware passie te volgen: schilderen. Of beter gezegd: fijn schilderen. Geheel in de traditie van de oude meesters. Hij is geïnspireerd door hedendaagse realisten als Henk Helmantel en Bernard Verkaaik. Maar ook door oude grootmeesters als Caravaggio.
Cornelis is autodidact. Hij heeft het allemaal zelf moeten uitvinden en ontdekken. Zijn gereedschap: olieverf, penseel en zijn observatievermogen. Maar zijn fascinatie is toch vooral: licht. In alle verschijningsvormen. Licht als natuurkundig verschijnsel en licht als esthetisch fenomeen.
De Koning schildert voornamelijk eenvoudige composities. Echter op zo’n indringende manier dat gewone, alledaagse voorwerpen een eigen leven gaan leiden. Zijn stillevens op paneel en op doek zijn een ode aan de schoonheid van het licht.
Cees bestudeerde vele stillevens van grote kunstenaars. ‘Hoe kunnen mensen dit nou schilderen?’ vroeg hij zich af. Vooral weerspiegelingen in glanzende oppervlaktes boeiden hem, en leken hem onmogelijk om zelf te schilderen. ‘Maar als ik iets wil, dan moet en zal het gebeuren’ bekent Cees. En na veel oefenen en goed kijken concludeert hij droogjes: ‘Je moet gewoon elk vlakje in de juiste kleur schilderen. Nou ja, en nog een beetje meer natuurlijk...’ Dat 'beetje meer' is het resultaat van jaren van toewijding en inspanning.
Voor de stillevens maakt Cees opstellingen met de voorwerpen die niet bederfelijk zijn, zoals schalen en flesjes. Ook schildert hij regelmatig in opdracht voorwerpen die iemand om bepaalde reden dierbaar zijn, zoals een oude bijbel of een zilveren potje. De ‘live’ compositie vult Cees aan met (delen) van zelf gemaakte foto’s van bijvoorbeeld het fruit. Zo is de lichtinval naar zijn zin, en verandert er niets tijdens het schilderen.
Oog voor schoonheid heeft hij ook. De evenwichtige composities geven een goed gevoel, de kleuren zijn diep en treffend. Hoewel Cees zelden bloemen schildert, hebben de composities wel hun oorsprong in het bloemschikken. Maar dat is weer een ander verhaal…