Kans is groot dat Limes op lijst Unesco Werelderfgoed komt
De n (Neder-Germaanse) Limes is weer een stap verder op weg naar inschrijving op de Werelderfgoedlijst van UNESCO dankzij het positieve advies van ICOMOS (the International Council on Monuments and Sites).
Eind juli 2021 neemt het Werelderfgoedcomité op de Werelderfgoedconventie in China uiteindelijk het besluit of de Neder-Germaanse Limes zal worden opgenomen op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
Als dat het geval is, en de kans daarop is groot, zal dat een kroon op het werk zijn. Hiervoor hebben de drie provincies Gelderland, Utrecht en Zuid-Holland, de hierbij betrokken gemeenten en vele erfgoedorganisaties en vrijwilligers zich ingespannen en veel werk verricht. Zo hebben zij samen dit unieke erfgoed (her)ontdekt, behouden en toegankelijk gemaakt voor een zo groot mogelijk publiek.
Het deel van de Neder-Germaanse Limes loopt van Katwijk via Utrecht en Arnhem naar Duitsland, in de deelstaten Nordrhein-Westfalen en Rheinland-Paltz.
Internationaal
In januari 2020 werd het nominatiedossier van de Neder-Germaanse Limes in Parijs aangeboden aan UNESCO. Vandaag heeft ICOMOS, dat bekend is als UNESCO's erfgoed en cultuur adviseur, zijn positieve advies uitgebracht. Het nominatiedossier werd sinds 2014 voorbereid binnen de Nederlandse Limes Samenwerking waarin rijk, provincies en betrokken gemeenten vertegenwoordigd zijn. Voor het nominatiedossier is er met Duitsland samengewerkt, aangezien een deel van de Neder-Germaanse Limes in Duitsland ligt.
Bij onze oosterburen is een ander deel van de Limes, de Boven-Germaanse Raetische Limes eerder toegevoegd aan de Werelderfgoedlijst. In juli zal het comité ook beslissen of het gedeelte van de Donau-Limes, dat loopt van Zuid-Duitsland via Oostenrijk, Slowakije naar Hongarije wordt toegevoegd aan de UNESCO Werelderfgoedlijst.
Romeinse beschaving
De Neder-Germaanse Limes is onderdeel van de vroegere noordgrens van het Romeinse Rijk, de Limes. In Nederland loopt deze langs de loop van de rivier de Rijn. Van Katwijk via Utrecht en Gelderland tot aan Remagen in Duitsland. Langs deze riviergrens bouwden de Romeinen 2000 jaar geleden forten (Castella) en wachttorens. Ook legden ze wegen, kanalen en havens aan. Hiermee brachten de Romeinen techniek en innovatie naar de lage landen.
Mede dankzij goede samenwerking tussen alle betrokken provincies en gemeenten is er in Nederland nu nog veel van deze oude beschaving te bewonderen. Langs de Limes, maar ook op andere plaatsen vinden archeologen nog regelmatig Romeinse resten in Nederland.
De Limes is het grootste archeologische monument van Europa. Het loopt van Engeland (Hadrian's Wall) via Nederland en Duitsland, over de Donau-landen naar de Zwarte Zee. Uiteindelijk vervolgt het zelfs zijn weg via het Midden-Oosten naar de Sahara in Libië.
Kerkenvisie moet duidelijkheid geven over toekomst kerken
Invloed n Herbestemming van een kerkgebouw is meestal een complexe opgave. Dat is de afgelopen jaren wel gebleken toen het kerkbestuur van de Maranathakerk in Rijnburg kenbaar maakte die te gaan verkopen.
Kerken zijn vaak karakteristieke gebouwen in het dorp met een centrale en gezichtsbepalende ligging. Herbestemming is daarom van grote invloed op de leefomgeving. Gemeente Katwijk wil met een zogenoemde ‘Kerkenvisie’ een duurzaam toekomstperspectief ontwikkelen voor de kerkgebouwen in haar gemeente.
Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg tellen zo’n 25 kerkgebouwen (kapellen niet meegerekend), waarvan er vier Rijksmonument zijn en zes gemeentelijk monument.
Drie kerken hebben de afgelopen jaren een andere functie gekregen en voor één kerkgebouw loopt de herbestemmingsprocedure nog.
De Bethelkerk in Rijnsburg is in 2016 gesloopt en de gemeente voert met één kerk gesprekken over de toekomst, meldt het de gemeente in haar Plan van Aanpak Kerkenvisie.
Religieus erfgoed
De toekomst van de Katwijkse kerkgebouwen baart ook de lokale politiek zorgen.
In de raadsvergadering van 7 november 2019 werd een motie aangenomen, waarin partijen aangeven dat zij het van groot belang vinden dat er naar de toekomst van de kerkgebouwen in de gemeente wordt gekeken. Onder andere om de lokale cultuur, tradities en identiteit van de dorpskernen te behouden en het erfgoed te bewaken, in het bijzonder religieus erfgoed.
Die partijen hebben uitgesproken dat ongewenste leegstand en soms zelfs sloop van waardevolle kerkgebouwen voorkomen moet worden.
De politiek heeft verder aangedrongen op een proactieve rol van de gemeente om een overzicht te maken van alle bestaande kerken, de staat van onderhoud, de cultuurhistorische waarde, het huidige gebruik en de toekomstmogelijkheden.
50.000 euro
Het college van burgemeester en wethouders geeft nu gehoor aan die wens en neemt een extern bureau in de arm om een ‘kerkenvisie’ te laten opstellen. Het heeft daarvoor 50 duizend euro gekregen van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE).
In 2016 is de Bethelkerk in Rijnsburg gesloopt. |Foto: PvK.
