Predikanten aan het woord
n Wat is de rol van de kerk in deze barre tijd?
Samen n Het zijn roerige tijden. Ook voor kerken en predikanten is de coronacrisis een tijd waarbij creativiteit een grote rol speelt. ‘Want deze tijd gaat mensen bepaald niet in de koude kleren zitten’, weet dominee Ed Buitendijk. Hij is predikant van de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt in Valkenburg en Rijnsburg. Samen met zijn collega P. Niemeijer, Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt Rijnsburg, en dominee Arenda Haasnoot van Protestantse Gemeente Rijnsburg vertellen zij hoe belangrijk de rol van de kerk is, juist in een tijd als deze.
Door Carin van der Spijk-Kralt
Het gesprek vindt plaats in de hal van de kerk aan de Katwijkerweg in Rijnsburg. Natuurlijk met gepaste afstand tussen elkaar.
De impact van het coronavirus op het leven van mensen is groot. ‘De scholen zijn dicht. Veel winkels en openbare gebouwen zijn gesloten. De bloemensector die in ons dorp zo aanwezig is, krijgt enorme klappen. Iedereen, op wat voor manier dan ook, wordt geraakt’, weet dominee Buitendijk. En daarin heeft wat hem betreft de kerk een belangrijke rol.
Kerkdiensten live
Na de drastische maatregelen vanaf 12 maart jl. mogen er o.a. geen bijeenkomsten meer worden gehouden met meer dan 100 personen. Dus ook geen (zondagse) kerkdiensten meer bijwonen.
Het is belangrijk om het gemeentegevoel vast te houden, zo vinden ze alle drie. Op allerlei manieren zijn technische online mogelijkheden gecreëerd om op zondag kerkdiensten ‘live’ bij mensen thuis te brengen. Via een livestream, en-of KerkTV kunnen gemeenteleden een kerkdienst van de eigen gemeente bijwonen en mee beleven.
Voor de predikanten is dit ook een heel andere beleving. Arenda Haasnoot: ‘Onze diensten worden uitgezonden vanuit de Grote Kerk, omdat daar camera’s aanwezig zijn. Als dominee sta je op de preekstoel en kijk je vooral naar lege banken. In de kerk zijn slechts een aantal mensen aanwezig, die de liederen mee zingen. Zo geef je de mensen thuis ook het gevoel om met de liederen thuis mee te zingen.’ Dominee Buitendijk laat weten dat er tijdens de uitzendingen vanuit zijn kerk (De Lichtbron aan het Lambrechtsveld in Valkenburg) extra ‘kerkgeluiden’ worden toegevoegd. ‘Een aantal technische gemeenteleden hebben zich hier spontaan over gebogen. Ook wordt de beamer in beeld gebracht, zodat gemeenteleden thuis de Bijbelteksten mee kunnen lezen. Zo geeft collega Niemeijer in de kerkdienst ook aandacht voor de kinderen zodat ook zij thuis mee kunnen luisteren.
Pastoraat
De pastorale bezoeken worden nu vooral telefonisch gedaan. ‘Ik merk dat deze telefonische gesprekken toch minder diepgang hebben. Je kan niet reageren op gezichtsuitdrukkingen. Je mist daardoor wel iets’, meent Buitendijk.
Wat de collega’s alle drie moeilijk vinden is dat begrafenissen anders worden uitgevoerd. Er mogen maximaal 30 personen bij aanwezig zijn. Ze hebben daar overigens alle begrip voor, maar voor de familie is dat toch heel heftig. ‘Ik heb deze week voor het eerst in deze coronacrisis een begrafenis. Dit heb ik tot dusver telefonisch met de familie besproken en voorbereid’, vertelt dominee Haasnoot. Haar collega’s Buitendijk en Niemeijer noemen in deze ook de stervensbegeleiding: ‘Daar kunnen we nu niet naar toe.’ Uit ervaring weet het drietal dat dit voor de persoon in kwestie maar ook voor de naaste familie zo belangrijke en innemende gesprekken zijn. ‘In deze fase van het leven, afscheid nemen van een dierbare, kan een bemoedigend woord rust en hoop geven. Het is heftig dat dit nu niet kan.’
In deze coronatijd hebben mensen meer behoefte aan stilte en troost. Daarom staan de kerkdeuren ook doordeweeks open. De kerk aan de Katwijkerweg heeft twee momenten op een dag waar mensen even kunnen binnenlopen, dit volgens de richtlijnen van het RIVM. Ook de Grote Kerk biedt in deze dagen een plek van hoop en troost. ‘In het verleden hebben we dit weleens geprobeerd, maar toen kwam er bijna niemand. Nu merken we dat mensen behoefte hebben om in deze Lijdenstijd ook in de kerk even stil te zijn’. Nood leert bidden.