Zeepkruid. | Foto: Nico van Kappel
Zeepkruid. | Foto: Nico van Kappel Foto: Nico van Kappel

Serie natuur en gezondheid

Geneeskrachtige kruiden

In de natuur komen veel planten voor die een geneeskrachtige werking hebben. Althans, op papier. Want veel van die geneeskracht komt voort uit de overlevering, en het wetenschappelijk bewijs daarvan is lang niet altijd geleverd. Wat wel een feit is, is dat veel van onze geneesmiddelen een oorsprong kennen in de natuur. De natuur levert ons de kennis en de ingrediënten voor geneesmiddelen. Een duidelijk voorbeeld daarvan is het antibioticum, een stof die bacteriën bestrijdt. Dit antibioticum wordt in de natuur gemaakt door schimmels.


De eerste verhalen over geneeskrachtige kruiden (of helende aftreksels van planten) dateren al uit de tijd van de farao´s in Egypte. Van appelschimmel werd een gorgeldrank gemaakt.

Uit de 16e eeuw kennen we het extract van pokhout (een tropisch hardhout) in de strijd tegen de ziekte syfilis. En in 1928 werd penicilline ontdekt. Een stof die in de natuur wordt geproduceerd door een schimmel en een antibacteriële werking heeft.


In de literatuur komen we duizenden plantenextracten tegen die een geneeskrachtige werking hebben. Ze worden veel gebruikt in de alternatieve geneeswijzen en het merendeel van de werkzame stoffen in deze plantenextracten zijn inmiddels bekend.


Ook in de duinen komen we deze planten tegen, enkele voorbeelden:

Valeriaan staat bekend om zijn kalmerende werking en middel tegen slapeloosheid. De werking ervan wordt al beschreven in het Oude Griekenland. De bloemen zijn wit en hebben een lekkere geur. Ook katten zijn er dol op.

Echt lepelblad is een eetbare plant die als thee wordt ingezet bij nier-, lever- en blaaskwalen. Vanwege het hoge gehalte aan vitamine C werd de plant ook wel gebruikt als middel tegen scheurbuik.

Smeerwortel wordt als tinctuur uitwendig gebruikt. In de literatuur wordt het genoemd als middel bij reuma, jicht, beenderpijn, zieke bindweefsels en bloedsomloop stoornissen.

Stijve ogentroost is een schitterend plantje als je het van heel dichtbij bekijkt (met de loep). Al in de middeleeuwen wordt deze plant genoemd als geneesmiddel tegen oogziekten.

Zeepkruid wordt van oudsher gebruikt om de haren mee te wassen, van mensen of van schapen. De licht giftige saponine in het zeepkruid stond altijd al bekend als een goed middel bij huidziekten.


Dit artikel is het vijfde artikel in een serie van tien van de campagne van de Stichting Duinbehoud om bezoekers van het kustgebied te informeren over natuur en gezondheid. Voor meer informatie over natuur en gezondheid zie: www.duinbehoud.nl




Fotowedstrijd De Noordzee

De zon die in zee zakt, de blik van een brutale meeuw of een spelend kind met warrig haar. Er worden op het strand talloze prachtige foto’s gemaakt. Heb jij ook een mooie of bijzondere foto? Doe dan mee aan de fotowedstrijd van Stichting De Noordzee met jouw mooiste Noordzeestrandfoto en win een workshop op het strand.


Stuur jouw Noordzeefoto uiterlijk in op zondag 15 november. Iedereen mag één keer meedoen. De állermooiste foto wint een workshop op het strand met een marien ecoloog en een strandafvalexpert.

De vijf mooiste foto’s worden beloond met een boek over de Noordzee.

De winnende foto’s worden met naamsvermelding gebruikt op de website, sociale media en de nieuwsbrief bij de bekendmaking van de resultaten. De winnaar wordt op maandag 30 november bekendgemaakt.

De winnaar van de fotowedstrijd gaat samen een afval- en natuurexperts van Stichting De Noordzee het strand op en leert zo meer over zowel de prachtige Noordzeenatuur als het afval op het strand.

www.noordzee.nl

Noordzee. | Foto: Stichting De Noordzee