Afbraak bij de Vuurbaak Foto Katwijks Museum - archief Foto Kruyt
Afbraak bij de Vuurbaak Foto Katwijks Museum - archief Foto Kruyt Foto: Katwijks Museum - archief Foto Kruyt

Vuurbaakplein


Namen duiden verleden

Straatnamen vertellen vaak iets over het verleden. Het gaat daarbij om historische namen die bepaalde buurten en of streken aangeven, of de naam van een persoon die in het verleden belangrijk was.


Door Aad van Duijn

Het stratenplan tussen Vuurtoren en Witte Kerk is door de Tweede Wereldoorlog totaal veranderd. Had het vooroorlogse gebied nog de contouren van hoe het oude Zeedorp in fases ontstond, met steegjes en verschillende type panden rondom de kerk; eind veertiger begin vijftiger jaren werd het gebied opnieuw opgetrokken worden in de zo kenmerkende naoorlogse (eenheids-)stijl. De variatie van de panden, vooral aan de Boulevard, was weg en de Varkevisserstraat, die in de dertiger jaren tot aan de Boulevard liep, eindigde nu op de hoek Koninginneweg en Vuurbaakplein.

De Duitse bezetting en hun angst voor een landing van de geallieerden op de stranden zorgden ervoor dat een verdedigingslinie, de Atlantikwall, liep van Noorwegen, via Denemarken, Duitsland, Nederland en België naar Frankrijk tot aan de grens met Spanje. Een ruim 5.000 kilometer lange verdedigingslijn, die echter nooit helemaal afkwam.

Begin 1942 waren er in Noordwijk-Katwijk zo’n 700 Duitse militairen gelegerd die zich met kustbewaking bezighielden. In juni van dat jaar begint de evacuatie uit het kustgebied. Een jaar later startte de sloop van woningen in een strook van 150 meter breed, parallel aan de Boulevard, om verdediging mogelijk te maken en voor het Duitse geschut een vrij schootsveld te hebben. Een totale kaalslag was het gevolg, waardoor ruim 600 vooroorlogse woningen verdwenen.

Bij de wederopbouw ontstond een nieuwe indeling van het stratenplan tussen Oude Kerk en Vuurtoren. Namen als de Scheveningerstraat en Vuurtorenstraat verdwenen. Nieuw waren het Vuurbaakplein en Vuurbaakstraat.


Foto links: afbraak bij de Vuurbaak. Foto Katwijks Museum/archief Foto Kruyt

Foto rechts: Huidige situatie Vuurbaakplein

Afbeelding