Anonieme Romeinse soldaat laat kostbaar spoor na: COH II CR
Bij archeologische opgravingen op het tracé van de Rijnlandroute is onlangs weer een mooie verrassing aangetroffen.
Op een van de palen is een inscriptie die vertelt wie de bouwers van de weg waren. Archeologen haalden bijna 500 palen uit de grond om te conserveren èn bestuderen. En op één van die palen troffen zij een inscriptie aan: 'COH II CR'.
Gekken en dwazen, schrijven hun naam, op deuren en glazen. Toch zijn archeologen vaak maar wat blij dat mensen in het verleden hun naam ergens op hebben achtergelaten.
Er is zelfs een compleet vakgebied dat zich bezig houdt met inscripties: epigrafie.
Bouwinscriptie
De inscriptie 'COH II CR' betekent: Cohors II Civium Romanorum, oftewel 'het tweede cohorte van de Romeinse burgers'. Een cohors is een Romeinse legereenheid van 500-700 man. Dat hier melding gemaakt wordt van Romeinse burgers geeft aan dat het hier hoogstwaarschijnlijk om een legioenseenheid ging, en niet om hulptroepen. De inscriptie dateert vermoedelijk uit ongeveer 125 na Christus en is uniek in zijn soort. Niet eerder werd een dergelijke inscriptie op een houten paal in Nederland gevonden. De vondst geeft aan dat deze specifieke eenheid dus betrokken was bij de bouw van de weg en bevestigt eens te meer dat het een militair bouwproject was.
Het onderzoek naar de palen laat verder ook zien dat de weg heel systematisch is gebouwd. Op grote schaal zijn bomen van dezelfde dikte en lengte gekapt om te dienen als ondersteuning voor het wegtracé.
Nader onderzoek en tentoonstelling
Een mooi puzzelstukje, deze inscriptie. maar dat maakt de puzzel nog niet compleet. Wie de inscriptie gemaakt heeft zullen we nooit weten. En was dit cohors de enige legereenheid dat aan de weg werkte? Deze en andere vragen komen aan de orde in het archeologisch onderzoek, waarvan de resultaten volgend jaar worden gepubliceerd.
Begin 2020 organiseert de provincie Zuid-Holland een Open Dag Archeologie RijnlandRoute. De gevonden inscriptie wordt na conservering permanent tentoongesteld in het informatiecentrum RijnlandRoute en in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden.