Gemeentesecretaris Ray Jie Sam Foek:
'Katwijkse ambtenaren kunnen moeilijk nee zeggen en schieten daarmee zichzelf in de voet'
interview n Luie ambtenaren? Nee, in dat stereotype gelooft Ray Jie Sam Foek niet. Als algemeen directeur van de gemeente Katwijk ziet hij juist zeer betrokken ambtenaren die ondanks een hoge werkdruk maar moeilijk 'nee' kunnen zeggen. Maar als gemeentesecretaris en hoogste ambtenaar is hij de eerste adviseur van het college van burgemeester en wethouders en moet hij juist 'nee' zeggen als een wethouder meer wil dan de rest van het college.
Tekst: Sandra Kornet-van Duijvenboden
Foto: Adrie van Duijvenvoorde
De 56-jarige Jie Sam Foek is sinds februari van dit jaar gemeentesecretaris en algemeen directeur. Hij is getrouwd, heeft drie zonen en een kleinzoon van 5 maanden. Jie Sam Foek woont in Nieuw-Vennep.
Gymnastiekleraar
Zijn grootste wens als kleine jongen was gymnastiekleraar worden. 'Volgens mijn ouders zei ik dat al toen ik vier jaar was. Ik zat op turnen en vond dat hartstikke leuk. En ik ben ook gymdocent geworden. Ik gaf les op zowel basis- als voortgezet onderwijs.'
Kapitalistisch in Moskou
'Ik ben blijven studeren. Eerst rechten, daarna bedrijfskunde en daarna ben ik internationaal gegaan.'
Uiteindelijk gaf hij het lesgeven op en richtte zich geheel op een ambtelijke carrière. Met een bijzondere functie in het buitenland. Eind jaren tachtig vertrok hij als ambtenaar voor Buitenlandse Zaken naar Moskou. 'Als buitenlands beleidsadviseur moest ik Sovjet-managers het westerse kapitalistische systeem uitleggen.'
Leuke gemeente
Daarna ging hij naar de gemeente Haarlemmermeer en in 2009 vertrok hij naar Haarlem, de gemeente waar oud-burgemeester van Katwijk Jos Wienen al weer een paar jaar de scepter zwaait. Jie Sam Foek werkte intensief met Wienen samen.
'Toen ik hem over de functie in Katwijk sprak, was hij zeer enthousiast. Hij zei dat Katwijk een hele leuke gemeente was om naar toe te gaan.'
Eerste adviseur
En nu is hij gemeentesecretaris van de gemeente Katwijk.
Wat doet die eigenlijk?
'Een gemeentesecretaris is vooral de eerste adviseur van het college. Ik moet er voor zorgen, dat de besluitvorming ordentelijk verloopt, dat de stukken die daarbij horen kwalitatief goed zijn, zodat het college daar de juiste besluiten over kan nemen.
Daarnaast ben ik algemeen directeur en dat betekent dat ik de ambtelijke organisatie in goede banen moet leiden.'
Dat laatste is een fikse uitdaging, want er is al jaren gedoe over. Aan de ene kant is er het hoge ambitieniveau van de gemeente, aan de andere kant wordt geroepen om bezuinigingen.
Bij dat laatste word ik meteen gecorrigeerd. 'Nou, het college bezuinigt niet. We krijgen niet minder geld. Het college wil het geld op andere plekken inzetten dan voorheen en dat heeft tot gevolg dat je bepaalde taken niet meer uitvoert. Daarnaast wil het college datgene wat ze willen doen, kwalitatief goed doen.'
Jie Sam Foek voegt er aan toe, dat dit college hoge ambities heeft. Ik merk op, dat oud-burgemeester Wienen wel eens gezegd heeft, dat die ambities te hoog zijn.
'Ik zie wel dat de organisatie en het ambitieniveau van het college nog niet in evenwicht is', antwoordt hij.
In een spagaat
'Zit u wel eens in een spagaat in die twee functies van gemeentesecretaris en algemeen directeur? Hoewel, een spagaat hoeft voor een oud-turner natuurlijk geen probleem te zijn.'
'Ha, ha, die lenigheid in mijn lijf heb ik niet meer, maar in mijn hoofd nog wel hoor', verzekert hij.
Jie Sam Foek legt uit, dat de organisatie aan moet geven of de afspraken van het coalitieakkoord wel of niet kunnen en binnen welke budgetten.
'Naar die duidelijkheid is ook de gemeenteraad op zoek om goede beslissingen te kunnen geven. Het is mijn doel om de organisatie zo goed mogelijk aan te laten sluiten bij de doelen van het college en de raad.'
Nee zeggen tegen college
En dat betekent soms 'nee' zeggen tegen collegeleden die meer willen dan is afgesproken. 'Als het over ambities gaat, heb ik wel een paar keer al gezegd: dit wordt wel erg veel.'
Maar het betekent ook, om ambtenaren 'nee' te leren zeggen.
'Ik ben een tegenstander van het beeld van de luie ambtenaar. Ik tref juist zeer betrokken ambtenaren die werken vanuit een grote mate van betrokkenheid en moeilijk zijn af te remmen. Ze kunnen moeilijk nee zeggen en schieten daarmee zichzelf in de voet. Ik wil ambtenaren hierin meer gaan faciliteren, Zo komen er betere producten voor de burgers, want daar gaat het uiteindelijk om.'
Veel lezen
Gemeentesecretaris/algemeen directeur is beslist geen 9 tot 5 baan. 'Heeft u nog wel tijd voor sport en hobby's?'
'Ik tennis en heb een elektrische fiets aangeschaft, om van Nieuw-Vennep naar Katwijk te fietsen. Een tocht van zo'n 50 minuten. En ik lees veel.'
Van komisch tot keiharde thrillers, van biografieën tot managementboeken.
Steeds bijstellen
'Ik heb laatst een boek over strategie gekregen. Dat is wel toepasselijk in deze functie.
De complexiteit neemt zo snel toe, dat je er eigenlijk geen strategie meer op toe kunt passen. Onderweg moet je steeds bijstellen en open blijven staan voor signalen die je ontvangt.'
'Organisatie en ambitie-niveau van het college zijn nog niet in evenwicht'