'Om het leven te omarmen, moest ik eerst alles verliezen'
interview n Acht jaar geleden pleegde haar man Kier zelfmoord. In dit interview vertelt VVD-raadslid Annette Brul voor het eerst uitvoerig over de dood van haar geliefde. 'Natuurlijk was ik boos. Alles was kapot. Maar woede brengt je geen stap verder; je moet door.'
Tekst * Geerlof de Mooy
Foto * Ted Denies
Ik heb jarenlang op de automatische piloot geleefd. Mijn man had een goede baan en was actief voor de VVD. Ik hobbelde lekker mee, achter hem aan. Ik werkte parttime, deed het huishouden, zorgde voor de kinderen. Alles liep op rolletjes. Ik leefde als een prinses. Ik had nog nooit iets ergs meegemaakt.
Het gebeurde op 18 augustus 2011, deze zomer acht jaar geleden. We zaten te eten, mijn dochters en ik, toen de bel ging. Politie. Ik schrok niet, ik wist dat de oudste eerder die week getuige was geweest van een ongeluk. Die komen natuurlijk voor een verklaring, dacht ik. Ik dacht geen moment aan Kier.
We leerden elkaar als kind kennen. We zaten op dezelfde school en we woonden in dezelfde straat. Ik was net vijftien toen we wat kregen, en vanaf dat moment zijn we altijd bij elkaar gebleven. We waren in alles elkaars tegenpolen. Kier was introvert en afwachtend, hij keek eerst de kat uit de boom. Ik ben juist heel direct. Bij mij geldt: what you see is what you get. Ik heb geen dubbele bodem.
Ik wist niks van het leven, niks. Scheidingen, ongelukken, sterfgevallen: die hoofdstukken had ik overgeslagen. Ik ben heel beschermd opgegroeid. Ik kom uit een hecht gezin met vier kinderen en hardwerkende ouders. Mijn vader werkte bij bakker Heemskerk in Katwijk, mijn moeder had een baan als hulp in de huishouding.
We hadden het niet breed, maar we kwamen ook niks te kort. 's Zomers gingen we altijd naar Zwitserland op vakantie, met de tent. Een prachttijd was dat.
Het leven was een sprookje, en Kier was de prins. In mijn ogen kon hij alles. Hij was enorm gedreven en werkte zich op tot leidinggevende bij de politie. Een grote man die gezag uitstraalde. Hij zei niet veel, maar als hij wat zei, dan was het raak. Als ik me weer eens over iets opwond zei hij: rustig Net, bekijk het eens van die kant. Hij is de rustigste man die ik ooit heb meegemaakt, een stuk makkelijker dan ik. Daarom was iedereen ook zo verbaasd. Boem, daar was het. Niemand had het zien aankomen.
De dood van Kier was een donderslag bij heldere hemel. De eerste dagen kon ik nauwelijks bevatten wat er aan de hand was. Overdag zat ik in een stoel apathisch voor me uit te staren en merkte dan ineens dat er uren voorbij waren gegaan. Dan keek ik naar buiten en dacht ik: dit is niet waar, dit is niet gebeurd, dit kán niet.
Ik geloofde het gewoon niet. Het was alsof ik in een slechte B-film terecht was gekomen.
Tijd om bij de pakken neer te zitten had ik niet. Het leven ging door, ik had een gezin om te onderhouden. Een week na de begrafenis ben ik weer gaan werken. Alles beter dan thuis blijven.
Over Kier deden de raarste verhalen de ronde, maar ik trok me er niets van aan. Ik dacht: het is zoals het is, vind er maar wat van. Het is mijn leven, ik moet ermee dealen. Mensen waarderen dat. Ik maakte het niet mooier dan het was.
Je staat er niet alleen voor. Vrienden, familie, collega's, heel veel mensen stonden voor ons klaar, dat heeft ons er echt doorheen gesleept. In het begin vluchtte ik mijn huis uit. Ik moest daar weg, alles ademde Kier. Dan kon ik altijd bij hen terecht. En het bijzondere was: ze deden nooit lelijk over Kier. Dat was zo belangrijk. Natuurlijk had ik alle reden om boos te zijn. Alles was kapot. Maar woede brengt je geen stap verder; je moet door. Zij hielpen me om mijn leven weer op te pakken.
Vroeger vond ik politiek helemaal niks. Dat was Kiers ding. Ik ging wel eens mee naar recepties, maar dat was het dan ook. Na zijn overlijden verbrak ik alle banden met de VVD. Ik had er geen behoefte aan. Maar na een paar jaar was er zoveel onrust bij de partij dat ik dacht: ik moet iets doen. Ik bezocht vergaderingen, raakte steeds meer betrokken. Toen men vroeg of ik op de lijst wilde, zei ik: ja, maar dan wel op een niet verkiesbare plek. Ik had er nooit op gerekend dat ik zoveel voorkeursstemmen zou krijgen.
Het was nooit mijn bedoeling om in de raad te komen, maar als je A zegt, moet je ook B zeggen. In het begin had ik het zwaar. Ik was nog diep in de rouw; het overlijden van Kier was pas drie jaar geleden. Maar ik was ook heel gedreven. Ik wilde mezelf bewijzen dat ik het kon. Na mijn verkiezing tot raadslid in 2014 zeiden veel mensen: dat zijn emotiestemmers. Dat was mijn eer te na. Ik dacht: ik zal jullie eens laten zien wat ik kan. Ja, mijn herverkiezing in 2018 voelt als een persoonlijke overwinning.
Ik was 47 toen mijn man overleed. Je gaat je van alles afvragen: heb ik nou in zo'n poppenkast geleefd? Wat heb ik gemist? Maar daar moet je mee stoppen, anders wordt je gek. Het was zijn keuze, die heb ik te respecteren. Dat is niet makkelijk, maar langzaamaan gaat het beter. Het helpt om erover te praten. Dat is ook wat ik mijn kinderen meegeef: praat erover, huil erover, schrijf erover. Alleen zo kun je het volhouden. Als je het er niet over hebt, dan ontplof je.
Ik heb jarenlang in de overlevingsstand gestaan. In het begin zeiden mensen dat ze het zo knap vonden dat ik overeind bleef. Maar ik had geen keus. Ik wist: als ik op de bank blijf liggen, trek ik de hele boel naar beneden. Ik heb toen wel geleerd dat een mens veel meer aankan dan hij denkt. Er bleek een kracht in me te zitten die voortdurend zei: geef niet op. Als ik nu er op terug kijk, denk ik: mijn god, wat ben je daar sterk uitgekomen.
Leef bewust. Als ik iets heb geleerd van Kiers dood, is dat het wel. Ga niet bij de pakken neer zitten. Gebruik je leven goed. Natuurlijk hoef je niet elke dag te leven met de gedachte: mijn geliefde kan zomaar doodgaan - maar het is wél zo.
Na de dood van Kier zijn we als gezin naar elkaar toe gegroeid. Het vanzelfsprekende is er af. Soms zitten mijn dochters en ik tegenover elkaar, en dan denk ik: blijkbaar moest ik eerst alles verliezen om te realiseren wat ik heb.
Leef bewust. Als ik iets heb geleerd van Kiers dood, is dat het wel.