Verteller Ton Hetebrij:
n 'Verhalen moeten hun eigen zeggingskracht hebben'
Vertellen n We zitten midden in wat we 'de donkere dagen' voor kerst noemen. Een tijd waar in het christelijk geloof één verhaal centraal staat.
Door Sandra Kornet-van Duijvenboden
Verhalen spelen in alle culturen een belangrijke rol. Verhalen die van generatie op generatie werden doorverteld en later werden opgeschreven. Verhalen zorgden en zorgen voor verbintenis. Verhalen worden herinneringen en herinneringen worden verhalen. Daar weet Ton Hetebrij als verhalenverteller alles van.
Voor het voetlicht
De 72-jarige gepensioneerde leerkracht Ton Hetebrij vertelde onlangs in de Hoofdbibliotheek verschillende verhalen, waaronder een zeer persoonlijk verhaal over zijn moeder. De moeder van Ton leed aan zware depressies en dat bepaalde de sfeer in huize Hetebrij toen Ton een kind was. Daar kwam ook nog kanker bij. Ongeneeslijk. De moeder van Ton overleed toen hij 14 jaar oud was. In zijn verhaal geeft Ton zijn moeder een stem, zodat zij in een imaginair gesprek met haar zoon haar verhaal vertelt.
'Dat verhaal wilde ik graag voor het voetlicht brengen', vertelt Ton tijdens een gesprek in zijn woning waar hij samen met echtgenote Joma woont. 'Maar mijn verhaal was 36 pagina's. Dat is veel te lang voor een vertelling.' Het verhaal moest dus ingekort worden. Hiervoor riep hij de hulp in van Peter Minnee die in zijn vrije tijd regisseur is, van onder meer de voorstelling Engelandvaarders.
Naast dat zeer persoonlijke verhaal, vertelde Ton in de bibliotheek verhalen uit verschillende culturen. Ton: 'Het leuke van verhalen vertellen is, dat je een soort verbinding legt tussen de mensen die luisteren en tussen verteller en luisteraars. Maar je moet nooit een moraal aan het verhaal plakken. Verhalen moeten hun eigen zeggingskracht hebben.'
Vertellen
De liefde voor het vertellen is weer een verhaal op zich. 'In 1996 heb ik bij schaatsenrijden een enkel gebroken. Toen zat ik thuis naar de radio te luisteren en hoorde een verteller, Piet Pronk, er over praten. Dat vond ik zo interessant. Ik zei tegen Joma: ik ga een vertelcursus doen. En dat heb ik gedaan. Bij die Piet Pronk. Maar ik was toen nog volop aan het werk en had geen tijd om daar verder iets mee te doen.'
Ton pakte na zijn pensionering (tien jaar geleden) die liefde voor vertellen weer op, volgde nog meer cursussen en ging om de week op maandagavond vertellen in Parnassia, het begeleid wonenhuis van 's Heerenloo. Ton deed de afgelopen jaren onder meer mee aan Zomers Palet, kunstproject De Parels, de Kunstroute, de kerstvertelling in Rijnsburg, op scholen en op uitnodiging voor verenigingen en exposities.
In de Katwijksche PostCast van deze week vertelt Ton meer over de kunst van het vertellen. En leest hij twee verhalen voor.
LUISTER n Soundcloud > Katwijksche PostCast of via allesoverkatwijk.nl