De bijenstal van Andy Roodbergen in de Duinvallei
Bijen zijn vriendelijke beestjes
noodzaak n De Duinvallei langs de N206 ligt al ruim tien jaar braak. De verwachting is dat het gebied zonder ingrijpen de komende tien jaar ook nog braak zal liggen. Daarom zocht de gemeente Katwijk naar initiatieven voor tijdelijk gebruik. Een ervan is de Bijenstal van Rijnsburger Andy Roodbergen.
Door Geerlof de Mooij
'Pfff, stom beest!' Hanneke de Monyé vertelt net over haar ervaringen als beginnend imker als een wesp zich in de discussie mengt. 'Ik heb liever bijen', zegt ze, terwijl ze haar best doet het beestje te ontwijken. 'Die prikken niet.' 'Wespen zijn lastiger dan bijen', zegt haar zus en collega-imker Renda de Monyé. 'Bijen zoeken honing in bloemen en komen niet zo vaak in de buurt van mensen.' 'Maar ook wespen zijn nuttig', zegt initiatiefnemer Andy Roodbergen. Hij wijst naar de tuin. 'Ze brengen de boel op orde door dode bijen en andere insecten op te ruimen. En ze eten ook nog eens veel muggen op.'
Van levensbelang
Het is dinsdagochtend en we staan in de halfopen blokhut die het middelpunt vormt van de Bijenstal. Net onder het dak van de hut vliegen een vijftal wespen traag op en neer. In de vensterbank krioelen wel honderd bijen rond hun kast. Er klinkt luid gezoem.
'Veel mensen zijn bang voor bijen', zegt Andy. 'Maar het zijn hele vriendelijke beestjes.'
'Vriendelijk én belangrijk', vult Renda aan.
Andy knikt. 'Bijen zijn van levensbelang. Zonder bijen...'
Hanneke: '...houd je niets meer over. Geen fruit, geen groente, geen bloemen. Dat wordt allemaal niet bevrucht.'
Renda: 'Dat zou een drama zijn.'
Andy: 'Maar dat is wel waar we op af stevenen, als we niet oppassen. De natuurlijke leefomgeving van bijen verdwijnt. In Nederland is het hele assortiment gericht op het verdelgen van insecten, terwijl we ze keihard nodig hebben.'
Renda: 'Als mensen een bijennest in hun tuin zien, raken ze gelijk in paniek. Ze spuiten gif, zetten de tuinslang erop of zetten het in de fik. Allemaal nergens voor nodig. Bijen doen niks, ze zijn alleen maar nuttig.'
Hanneke: 'Dat is die onwetendheid: het moet weg, het moet dood'.
Andy: 'Het begint met bewustwording. Mensen zijn er niet bekend mee. Daarom zijn we deze bijenstal begonnen. We willen bijen dichterbij de mensen brengen.'
Renda: 'De Bijenstal is bedoeld om mensen voor te lichten. Er hangen informatiebordjes, we geven workshops, we organiseren open dagen.'
Andy: 'Pas hebben we open huis gehouden. Toen was het ontzettend druk. We hebben de hele dag mensen te woord gestaan.'
Hanneke: 'Mensen reageren heel enthousiast. Je merkt dat het begint te leven.'
Andy: 'We krijgen van alle kanten hulp aangeboden: bewoners die planten komen brengen, tuinders die helpen met aanplanten. Er staat hier van alles.'
Hanneke: 'Kaasjeskruid… wilgenroosjes… korenbloemen…'
Andy: 'Het is net een wilde, Engelse tuin.'
Initiatief
Renda: 'Het is een prachtige plek, je verveelt je nooit. Dit is mijn derde bijenjaar, maar in het begin had ik geen vaste plek voor mijn bijenkasten. Het is erg lastig om als imker een plek te krijgen, maar dankzij dit initiatief is het gelukt.'
Andy: 'Ik ben me zes jaar geleden in bijen gaan verdiepen, omdat de fruitbomen in mijn tuin geen vruchten gaven. Ik dacht: ik ga bijen houden, die kunnen dan de boel bestuiven. Maar dat was toch lastiger dan ik had gedacht.' Hij lacht. 'Ik werd verrot gestoken.'
Renda: 'Dat ligt niet aan de bijen, hoor. Bijen prikken alleen maar als ze in gevaar zijn. Anders niet.'
Andy: 'Ik had me beter moeten inlezen. Als bijen in een goede kast zitten en netjes worden verzorgd, is er niets aan de hand.'
Hanneke: 'Het zijn hele intelligente beestjes.'
Andy: 'Bijen kunnen uitstekend communiceren, daar kunnen wij nog veel van hen leren. Als je ziet hoe dat volk leeft, in complete harmonie, met één koningin en vijftigduizend bijen... Ga er maar aan staan.'
Renda: 'Wie ziet hoe fascinerend bijen zijn, gaat er ook meer over nadenken. Over welke planten je in je tuin kunt zetten om ze te helpen, bijvoorbeeld.'
Andy: 'Dat is het doel: we willen mensen stimuleren.'
Renda: 'We proberen de bijenstal zo leuk mogelijk te maken met foto's en illustraties. We hebben kleine kappen voor de kinderen, dan kunnen ze imker zijn. Zo proberen we het spannend te houden.'
Andy: 'We willen ook insectenhotels maken voor de buurt. Die willen we dan in het hele dorp laten plaatsen, zodat mensen bekend worden met bijen.'
Hanneke: 'In het begin kwam er een buurtbewoner langs die bang was dat de bijen naar haar huis zouden komen. Nu komt ze zelf hierheen met haar kinderen. Ze houdt zelfs bijen in haar tuin.'
Andy: 'Het is net een virus. Als je het eenmaal te pakken hebt, kom je er moeilijk vanaf.' Hij pakt zijn mobiel en laat een foto zien van hemzelf tussen een zwerm bijen. 'Mooi he?', zegt hij met glimmende pretogen. 'Dat was in april. Ze kwamen waarschijnlijk van een andere imker en waren op zoek naar een nieuwe plek.'
Renda: 'Een zwerm ontstaat meestal in de lente, wanneer een volk zich opdeelt omdat de kast te klein wordt. De koningin vertrekt dan met ongeveer de helft van haar volk, op zoek naar een nieuwe plek.'
Andy: 'Dat is fantastisch, als ze allemaal de lucht in gaan. Daar krijg ik zo'n kick van. Dat zijn twintigduizend bijen die tegelijkertijd naar buiten komen. Twintigduizend! En het mooiste is: je kunt er gewoon tussen gaan staan. Ze doen je niks.'
Renda: 'Behalve als ze er al drie dagen hangen, want dan zijn ze prikkelbaar.'
We willen bijen dichter bij mensen brengen
Andy: 'Een paar weken geleden was ik in Noordwijk. Bij het café op de Hoofdstraat hing een bijennest in een boom. Het was mooi weer, het terras zat vol, en ze hadden mij gevraagd om dat nest weg te halen. Ik deed eigenlijk alles goed. Ik sneed voorzichtig die tak af, tilde hem rustig naar de kast die ik had meegebracht... en toen deed ik iets wat ik nooit had moeten doen. Ik schudde hem uit, vóórdat ik de kast had dichtgedaan. Ze vlogen alle kanten op.' Hij lacht.
'Daar waren ze niet zo blij mee op het terras.'
Op de foto: imkers aan het werk.| Foto: A. van Duijvenvoorde.
Vind je het leuk om mee te helpen in de Duinvallei? Dan kun je mailen naar info@roodbergen.eu.
Raad wil vuurwerkvrije zones
Jaarwisseling n Krijgt Katwijk de komende jaarwisseling vuurwerkvrije zones? Een meerderheid van de gemeenteraad stuurt daar wel op aan. Een motie van DURF en ChristenUnie (CU) werd vorige week donderdag in de raadsvergadering bijna unaniem aangenomen. Alleen VVD Katwijk stemde tegen een onderzoek naar vuurwerkvrije zones.
Door Sandra Kornet-van Duijvenboden
In de afgelopen jaren is vuurwerk meerdere malen aan de orde geweest in de gemeenteraad. ChristenUnie, DURF en SGP hebben dat onderwerp zelfs opgenomen in hun verkiezingsprogramma.
'Vuurwerk is gevaarlijk, slecht voor het milieu, het zorgt voor materiële schade en geeft geluidsoverlast', meldt Sonny Spek (DURF) in de raadsvergadering. 'Met deze motie roepen we het college van burgemeester en wethouders op om te kijken naar locaties die geschikt zijn. Denk daarbij aan zorginstellingen, parken en uitrenplaatsen.'
In de motie staat onder meer, dat het aanwijzen van vuurwerkvrije zones er voor kan zorgen, dat de overlast voor mens en dier wordt verminderd, en dat het de veiligheid kan verbeteren.
De motie wordt breed gesteund. CDA Katwijk twijfelt in eerste instantie. Raadslid Dick Oudwater noemt de motie 'sympathiek', wat in de politiek betekent: leuk, maar we doen niet mee. 'Wij hadden graag gezien dat politie en handhaving er bij betrokken worden.'
Handhaving is voor de VVD Katwijk reden om uiteindelijk als enige partij tegen te stemmen. 'U gaat iets instellen wat nauwelijks te handhaven is', vindt Toon Stegmann.
Burgemeester Cornelis Visser lijkt evenmin enthousiast. Visser verwijst naar een discussie met de raad afgelopen juli, waarin de politie te kennen gaf geen voorstander te zijn van vuurwerkvrije zones. Het zou niet te handhaven zijn.
De burgemeester wil opnieuw de mening van de politie weten en belooft met een voorstel te komen met alle voor- en nadelen van vuurwerkvrije zones. Die toezegging was voor het CDA genoeg om alsnog in te stemmen met de motie.
'De verwachtingen hier zijn nu wel heel hooggespannen. Maar het gaat alleen om bepaalde uren tijdens de jaarwisseling en die vuurwerkvrije zones hebben alleen betrekking op de openbare ruimte', houdt de burgemeester de raad voor.
Zijn voorzichtige antwoorden leveren Visser kritiek op van coalitiepartners CU en SGP. 'Ik ga er vanuit, dat u met een positieve inzet werkt', zegt Atie Kuijt-van den Oever (CU). Wouter-Jan Vroegindeweij van de SGP is scherper. 'Het is een verkeerd signaal van u als portefeuillehouder om al te veel de negatieve zaken te benadrukken. Er zijn mogelijkheden genoeg. Ga er op een positieve manier mee om.'
Vroegindeweij denkt, net als andere raadsleden, aan een positieve reclamecampagne, zoals dat in de afgelopen jaren is gebeurd met de campagne 'Houd de boel heel.'
Spek stelt, dat hij het 'persoonlijk een rare redenering' vindt 'dat er iets niet kan worden verboden, omdat het niet gehandhaafd kan worden'.
Opmerkelijk, want in het verkiezingsprogramma wijst DURF zeer nadrukkelijk op het belang van handhaving. 'Wij pleiten voor vuurwerkvrije zones waar wel daadwerkelijk gehandhaafd kan worden. Een vuurwerkverbod instellen is een ding, maar de mogelijkheid om het daadwerkelijk te handhaven is iets anders', staat in dat verkiezingsprogramma.
Het college moet, volgens de motie, zo snel mogelijk met een voorstel komen, zodat 'er tijd is voor de formaliteiten om de vuurwerkvrije zones voor de komende jaarwisseling aan te wijzen'.