Heilig
Nog twee dagen en Sinterklaas en zijn Pieten zijn weer in Nederland. De Dokkumse burgemeester Marga Waanders is er trots op dat Sint met zijn gezelschap in Friesland aankomt. Gelukkig is de eerste rit van Sinterklaas naar Rijnsburg. Toen ik hem aan de telefoon had van de week, zei hij, dat hij met zijn gevolg meteen de snelweg op kan en dat er genoeg Politiepieten zijn die hem veilig naar Rijnsburg brengen.
Een hele zorg minder, want je zal daar maar staan en uren die kinderen moeten laten zingen en de burgemeester aan de praat houden. Tien minuten is al een klus, want je ziet de spanning op alle kindergezichten groeien en de kou bij alle kleumende ouders en grootouders toenemen. Is hij er wel op tijd, hoe komt tie en heeft hij alle zijn Pieten weer meegenomen?
Met de komst van Sint barstte natuurlijk ook de jaarlijkse discussie weer los over zijn vrolijke begeleiders. Waarom willen we toch zo graag vasthouden aan onze traditie en is Zwarte Piet nu in de kern wel of niet racistisch?
'Het zit heel diep in de menselijke aard om tégen veranderingen te zijn', stelt een van onze psychologen. 'Het maakt niet uit of het gaat om een traditie als Sinterklaas, als dingen op zich goed functioneren, wil de mens niets veranderen. Dan wordt het gevoelsmatig alleen maar minder.'
Echter de eerste die Zwarte Piet als hulpje van Sinterklaas introduceerde was een Amsterdamse onderwijzer Jan Schenkman. Hij schreef in 1850 een kinderboek waarin hij Spanje het moederland van de Griekse Sint Nicolaas maakte. Schenkman bedacht Zwarte Piet juist omdat hij voor het belangrijke feest de meest bijzondere helper wilde. Nederland kende nauwelijks donkere mensen en Piet zag er rijk en welvarend uit. Niets meer en niets minder. In elk geval vond de VN het drie jaar geleden nodig, met zelf de burgerrechtenstrijd als achtergrond, ons feest te veroordelen.
Een kenmerk van tradities is, dat ze nauwelijks uit te leggen zijn aan mensen die er niet mee zijn opgegroeid. En hoe waardevol ze voor je kunnen zijn.
Ik geloof net als zovele Nederlanders heilig in 'Sinterklaas'. Ik mag er al vele jaren met mijn neus bovenop staan en zien hoe kleine en grote kinderen vol adoratie en verwachting uitkijken naar dat grote moment. Ze lopen evenals hun ouders over van trots als Sint hen herkent en hun naam noemt. Groot en klein steken hun hand uit om een handvol pepernoten van Piet te bemachtigen, die met een grote warme glimlach om de volle rode lippen, nog eens over hun haar strijkt of liefdevol de mobiele telefoons van de ouders overneemt om Sint met hun telg te vereeuwigen. Hoe koud het ook is, het is straks weer een groot warm bad. En misschien…. mag ik dan ook 's avonds mijn schoen wel weer zetten!