Veteraan Joop Poortermans over zijn jongensdroom
n 'Gesproken werd er niet. Een tikje op de schouder van de piloot was voldoende'
Beroepsmilitair n Nederland telt ruim 115.000 militaire veteranen. Deze bijzondere mensen met ieder een eigen verhaal worden jaarlijks, op de laatste zaterdag van juni, erkend en herdacht tijdens de nationale Veteranendag.
Door Leo Roosjen
In deze rubriek komen Katwijkse veteranen aan het woord, die gediend hebben in verschillende oorlogsgebieden. De negenenzeventig jarige Joop Poortermans uit Valkenburg bijt het spits af.
Veteranen zijn alle (ex)militairen met de Nederlandse nationaliteit, die het Koninkrijk dienden in oorlogsomstandigheden of daarmee overeenkomende situaties zoals vredesmissies in internationaal verband. Samen met de Valkenburger dragen nog ruim 115.000 Nederlanders deze eretitel.
Jongensdroom
Poortermans kwam destijds als beroepsmilitair bij de Marine Vliegdienst. Zijn jongensdroom was vliegen en alles wat daar mee te maken had. Particuliere opleidingen tot vliegtuigmechaniciën waren te duur. Maar toen bleek uit gesprekken met anderen dat defensie hem de mogelijkheid bood om zijn droom te verwezenlijken.
Na een opleidingsperiode in Hilversum kwam hij op voormalig marinevliegkamp Valkenburg terecht. Vandaar uit is hij onder meer twee keer als mechaniciën, 'mecano', in Nieuw-Guinea geweest.
De eerste keer, 1956-1958, voor een periode van 18 maanden. De tweede keer van 1961 tot oktober 1962; de periode van het gewapende conflict met Indonesië om Nieuw-Guinea. Met een van de spiksplinternieuwe Neptunes voerden hij en zijn collega's patrouillevluchten uit ten westen van de Vogelkop in Nieuw-Guinea. Zij moesten vijandelijke schepen en vliegtuigen onderscheppen.
Bij het zien van een Indonesisch schip of vliegtuig moesten zij dit verjagen of vernietigen. Soms gevaarvolle missies. Bij het gewapend onderscheppen van schepen bracht de bemanning de Neptune in een duikvlucht om zo het schip met de boordkanonnen te kunnen bestoken. Een gevaarlijke manoeuvre.
De straalmotoren stonden bij het aanvliegen van het vijandelijk schip stand-by om met de extra power, die deze motoren konden leveren, de Neptune tijdig uit de glijvlucht te halen.
Kater
Poortermans vloog als 'mecano' mee in de cockpit. Hij kende de vliegtuigen en hun mogelijkheden op zijn duimpje en was steun en toeverlaat van de vliegers. 'Nee, gesproken werd er niet. Een tikje op de schouder van de tweede piloot was voldoende om deze te laten reageren…'
Na deze oorlogsperiode met Indonesië kwam de Valkenburger met een kater in Nederland terug. Voor zijn gevoel had Nederland de Papoease bevolking in de steek gelaten en had Nederland ook niet een verloren strijd gestreden. Nederland verloor dit conflict op politiek niveau. Dat laatste was voor hem een troost.
We schrijven 1962. Nazorg voor de militairen, die terug keerden van gevechtshandelingen kende defensie niet. Zij mochten zelfs voor een periode van 50 jaar geen melding over hun acties maken. Onderling spraken ze uiteraard wel over hun verrichtingen. Deelden onderling hun ervaringen.
Heel belangrijk voor zijn verwerkingsproces was voor Poortermans de geestelijke verzorging binnen het defensieapparaat. Hij kon tijdens de acties en daarna altijd bij de geestelijke verzorgers terecht.
Het geloof is nog steeds een houvast voor de hem.
Poortermans kwam na oorlog met een kater terug in Nederland
De Valkenburger ervaart de door Prins Bernhard ingestelde Veteranendag als een ruggensteun, voor het feit, dat je iets terug mag doen voor de samenleving. Het mede vormgeven en in stand houden van de vieringen rond 4 en 5 mei ziet hij als taak van de huidige veteranen. De veteranen, die meevochten in de Tweede Wereldoorlogen zijn bijna allen overleden. Nu nemen andere veteranen, de taak van de veteranen uit de Tweede Wereldoorlog over.
Als boodschap voor de toekomst spreekt hij de wens uit, dat Nederland in samenwerking met andere (Europese) landen zorgt voor een sterke defensie. Alleen zo kunnen volgens hem vrijheid van meningsuiting en de Nederlandse normen en waarden gewaarborgd blijven.
