Zondagpraet: Halloween, Sinterklaas en Kerst

Zondagpraet is een rubriek over geloof en religie met dit keer een artikel van Jack Nugter.

We gaan alweer richting december en de eerste pepernoten en chocoladeletters liggen in de winkels. De versieringen zijn wel minder en sommige winkels hebben ze niet eens meer. Er wordt goed overwogen wat er op de zakken aan smullerij staat afgedrukt. Geen wonder, want de sociale en politieke discussies rond zwarte piet laaien weer op. Nu wordt het zelfs op de kinderen afgeschoven. Zijzelf schijnen discriminatie in het kinderfeest te zien. Vreemd, want mijn kinderen en kleinkinderen heb ik er nooit over gehoord. En als ik het de kleinkinderen vraag, moet ik ze eerst uitleggen wat discriminatie is. Daarna snappen ze het nog niet. En geloven ze het wel, dan geloven ze niet meer in sinterklaas en zwarte piet… 

Ligt het probleem niet bij enkele volwassenen die het kinderfeest helemaal verkeerd beladen en proberen te dwarsbomen? Een trieste gebeurtenis en zeker omdat sinterklaas zo onschuldig is. Waar wij ons als volwassenen en zeker als ouders echt druk over moeten maken zijn andere feesten, zoals Halloween, wat steeds meer een duistere, haast duivelse kant laat zien. Maar… als onschuldig wordt benadert en ervaren. Dat is pas gevaarlijk! 

Valt wel mee? O ja. Halloween is afgeleid van Hallow-e'en, of All Hallows Eve (Allerheiligenavond), de avond voor Allerheiligen op 1 november. Een Keltisch feest waarop men geloofden dat die dag de geesten van alle overledenen van het afgelopen jaar terugkwamen om te proberen een levend lichaam in bezit te nemen voor het komende jaar. Het feest kwam in de negende eeuw vanwege een Europees christelijk gebruik de zee over en vermengde zich met het halloweenfeest. Op Allerzielen (2 november) gingen christenen in lompen gehuld de dorpen door en bedelden om zielencake, een soort brood met krenten. Voor elk brood beloofden ze een gebed voor de dode verwanten van de schenker, om op die manier zijn bevrijding uit de tijdelijke straffen van het vagevuur te versnellen en zodoende zijn opname in de hemel te bespoedigen. Het komt binnen het katholicisme nog steeds voor.

Als we vandaag de dag de maskers en alles wat er bij hoort zien, is daar weinig van over. Het accent ligt veel meer op de duistere geestenwereld. Het is een feest waarin kinderen wordt aangeleerd om als het ware van de duisternis iets leuks te maken. Mijn dochter heeft angst om winkels met deze enge maskers binnen te stappen. Ook kijkt ze niet in de etalages, ze huivert ervan. Dood en verderf. Bloed en pijn, angst aanjagend. Voor zwarte piet had zij die angst niet. Nee, dan zong ze mee, uit volle borst.

Halloween is een feest van een heel andere orde. Met Halloween heb ik ook als opa de grotere verantwoording om mijn kinderen, kleinkinderen te beschermen. En dat geldt ook in mijn rol als dominee die het beste met zijn gemeenteleden, met iedereeen, voor heeft en ze daarom waarschuwt voor gevaar. Mijn (klein)kinderen leg ik uit wat een feest inhoudt, wat het echt betekent. Dan komen ook de verschillen met de christelijke feestdagen aan bod. Neem Kerst, dat is de menswording van de Here Jezus, de Borg die nodig is willen we zalig sterven. Hij alleen kan immers de zonde echt wegnemen en dat heeft Hij ook gedaan aan het kruis. Hij kwam voor een ieder, blank of zwart. ‘Voor hen die in duisternis wandelen’, zegt de bijbel. Dat zijn we allemaal. In de duisternis ging een groot licht op! En zo gaat het evangelie, deze blijde boodschap nog steeds rond.

Als je om je heen kijkt lijkt de duisternis in de wereld snel om zich heen te grijpen en steeds meer terrein te winnen. Maar het Licht heeft overwonnen, de duivel en dood is verslagen, al zien we het nog niet. Waarom niet? God geeft nog meer tijd om Hem te leren kennen, voordat het met deze aarde voorbij is en Hij alles nieuw maakt. Daarom is het zo belangrijk om het licht van het Woord te laten schijnen, te beginnen in je directe omgeving. En daarom is het belangrijk om te geloven in de Here Jezus. God is zo goed, Hij heeft het beste met ons voor. In tegenstelling tot de duivel, die zoveel mogelijk mensen ongelukkig wil maken. Laten we daarom onze kinderen en kleinkinderen onderwijzen in de feesten met eeuwigheidswaarde en ze waarschuwen voor bijvoorbeeld een feest als Halloween. 

Mijn praktisch advies is dit keer best direct, maar niet zonder liefde. Weiger aan Halloween deel te nemen! Vier gerust sinterklaas met zwarte piet en vertel de rijke inhoud van de christelijke feestdagen die er echt toe doen, ja, die van levensbelang zijn. Kerst, Goede Vrijdag, Pasen, Hemelvaart en Pinksteren. Ik wens u in die gevallen hele fijne feestdagen toe! 

Met een vriendelijke groet en wijsheid,

Ds. Jack Nugter